ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΕ ΥΠ.ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΔΑΣΟΛΟΓΩΝ ΑΠΕΣΤΕΙΛΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Κ.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥΣ.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ

¨ κ. Υπουργέ

H ελληνική κοινωνία το φετινό καλοκαίρι παρακολούθησε την εξέλιξη ενός πρωτοφανούς και ιδιαίτερα τραγικού φαινομένου που δεν αφορουσε μόνο το φυσικό περιβάλλον αλλά και τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό των περιοχών που καταστράφηκαν.
Ο δημόσιος διάλογος για το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών και η συχνή αναφορά στην περιορισμένη δυνατότητα του κρατικού μηχανισμού να ανταπεξέλθει στο βάρος της διαχείρισης μια τόσο ιδιαίτερης και σημαντικής οικολογικής, κοινωνικής και οικονομικής (τελικά), κρίσης, τοποθετούν το θέμα των δασικών πυρκαγιών ψηλά και στην πολιτική ατζέντα.
Ασφαλώς είναι γνωστά σε όλους τα περιβαλλοντικά ζητήματα που συνδέονται με τις πυρκαγιες στα δάση, όπως η επίπτωση τους στο μικροκλίμα, στη συγκράτηση ρύπων και σωματιδίων, στην αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στην επίπτωση στο υδάτινο ισοζύγιο και τη συγκράτηση του εδάφους, στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών, αλλά και την σημαντικότατη κοινωνική και οικονομική επίπτωση στις τοπικές κοινωνίες που πλήττονται από μικρής ή μεγαλύτερης έκτασης φυσικές καταστροφές αυτού του επιπέδου.
Συνεπώς οι πτυχές του προβλήματος ¨δασικές πυρκαγιές¨ πρέπει να αναδειχτούν και να αναλυθούν, χωρίς προσχήματα, με τρόπο ουσιαστικό και συστηματικό από τα συναρμόδια Υπουργεία, ώστε να είναι δυνατή η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού και η αξιοποίηση του επιστημονικού και του ανθρώπινου δυναμικού, όλων των υπηρεσιών και η ορθολογικότερη οργάνωση των δυνάμεων πολιτικής προστασίας.
Στο πλαίσιο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε τη σημασία της οργάνωσης ενός αξιόπιστου και αποτελεσματικού διοικητικού μηχανισμού, με κύριο και θεμελιώδες έργο την αειφορική διαχείριση, την ανάπτυξη και την προστασία των δασών.
Η παραδοχή αυτή συνδέεται άμεσα με την ανάγκη να οργανωθεί η δασική διοίκηση, χωρίς την οποία, κανένα είδος ή σύστημα διαχείρισης των δασών είναι δυνατόν να εφαρμοστεί με επιτυχία.
Η συστηματική υποβάθμιση των δασικών υπηρεσιών, ο διοικητικός κατακερματισμός τους, η έλλειψη σταθεράς και επαρκούς χρηματοδότησης του δασικού τομέα και πολλές φορές η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, έχει άμεση σχέση με την παρατηρούμενη, εδώ και αρκετά χρόνια, εικόνα εγκατάλειψης των δασικών οικοσυστημάτων και την κατ επέκταση, πρωτοφανή καταστροφή τους από πυρκαγιές ή άλλες αιτίες, με όλες τις συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Η ελληνική κοινωνία, με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές της φετινής περιόδου στην Πελοπόννησο στην Αττική και στην Εύβοια αξιολόγησε αρνητικά την πολιτική που εφαρμόζεται στα δασικά οικοσυστήματα και την ουσιαστική εγκατάλειψη τους, από την Πολιτεία και ζητά τη λήψη μέτρων σε πολιτικό, διοικητικό αλλά και οικονομικό επίπεδο για τη δασική προστασία, την ανάπτυξη της ορεινής υπαίθρου και την ποιότητα ζωής .
Στο πλαίσιο αυτό οφείλουμε να αναδείξουμε τα οργανωτικά και επιχειρησιακά προβλήματα που συνέβαλαν στο μέγεθος της καταστροφής και δεν μπορούμε να αποσιωπήσουμε την αποτυχία του συστήματος δασοπυρόσβεσης,όπως αυτό προσδιορίζεται στο νόμο 2612/1998, με τον οποίο διαχωρίστηκε η πρόληψη από την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Αποτυχία που δεν αφορά μόνο στα μέτρα πρόληψης αλλά συνδέεται με τον αναποτελεσματικό τρόπο οργάνωσης και την κακή εφαρμογή, μέσα στα δάση, του αντιπυρικού σχεδιασμού.
Για την Ένωσή μας οι πιό σημαντικές συνιστώσες που συνέβαλαν στην αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού είναι:
– Η μη επαρκής γνώση των δασικών οικοσυστημάτων και των ιδιαίτερων πυρολογικών δεδομένων και των τοπικών συνθηκών, που επηρεάζουν την εξέλιξη μιας πυρκαγιάς.
– Η εσφαλμένη επιχειρησιακή αντίληψη να δίνεται προτεραιότητα στην προστασία των κατοικιών και των υποδομών και ουσιαστικά να εγκαταλείπονται τα δασικά οικοσυστήματα στην τύχη τους.
– Η πρακτική να δίνεται βαρύτητα στη δράση των εναερίων μέσων, χωρίς να διασφαλίζεται η παράλληλη δράση επίγειων δυνάμεων που θα κάνουν και το έργο της τελικής κατάσβεσης .
– Η μη διασπορά πυροσβεστικών οχημάτων μέσα στο δάσος, πρίν ξεσπάσει πυρκαγιά και η επάνδρωση πυροφυλακείων και παρατηρητηρίων, για τον άμεσο εντοπισμό των πυρκαγιών και την εμεση επέμβαση των πυροσβεστικών οχημάτων πρίν η φωτιά πάρει διαστάσεις.
– Η μη επαρκής κινητοποίηση των δυνάμεων και των μέσων πολιτικής προστασίας (συνεταιρισμοί, πολίτες, Ο.Τ.Α κλπ) και η αγνοια των πυροσβεστικών δυνάμεων για τον αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο διαχείρισης του φαινόμένου των δασικών πυρκαγιών.
– Η διάθεση πόρων σε αναρμόδιους φορείς, η μη αξιοποίηση τους και η σύγχυση αρμοδιοτήτων κλπ.
Ασφαλώς τα προβλήματα που μπορούμε να εντοπίσουμε είναι πολλά και αφορούν στην οργάνωση της πολιτικής προστασίας της χώρας μας από το στάδιο της πρόληψης (προκατασταλτικά έργα, καθαρισμοί, παρουσία δυνάμεων μέσα στα δάση) έως και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό, την οργάνωση και την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των φορέων στην καταστολή των πυρκαγιών, με αποτελεσματικό τρόπο και συμπληρωματική δράση.
Επιβάλλεται να γίνουν διορθωτικές κινήσεις, τόσο σε πολιτικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο, με σκοπό τη δημιουργία ενός πλέον αξιόπιστου συστήματος πυροπροστασίας το οποίο θα αξιοποιεί με αποτελεσματικό και συμπληρωματικό τρόπο τις δυνάμεις πολιτικής προστασίας της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί η δασική εμπειρία και επιστήμη ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα οι κίνδυνοι που απειλούν τους φυσικούς πόρους της πατρίδας μας και ιδιαίτερα τα δάση, εξασφαλίζοντας σε εθνικό αλλά και τοπικό επίπεδο τις οικολογικές, οικονομικές και κοινωνικές λειτουργίες τους.
Τα ζητήματα που εκ των πραγμάτων αναδεικνύονται και πρέπει να συζητηθούν αφορούν στην αναθεώρηση του ρόλου των δυνάμεων πολιτικής προστασίας, στην αναδιοργάνωση των δασικών υπηρεσιών και τη διάρθρωσή τους, στην επικάλυψη αρμοδιοτήτων, στην αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται για την πρόληψη και την αποκατάσταση των καμμένων περιοχών, στην υλοποίηση αναδασωτικών προγραμμάτων, στην προβολή του πολυλειτουργικού χαρακτήρα των δασών και στο άνοιγμά τους στην ελληνική κοινωνία, κλπ.
Δεδομένου ότι τα παραπάνω θέματα θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης, ενόψει μάλιστα της οργάνωσης του αντιπυρικού σχεδιασμού της επόμενης περιόδου, θεωρούμε επιβεβλημένη την παρουσία των δασολόγων δημοσίων υπαλλήλων στο δημόσιο διάλογο και για το λόγο αυτό, παρακαλούμε για την πραγματοποίηση συνάντησης με το Προεδρείο της Πανελλήνιας Ένωσής Δασολόγων Δημ.Υπαλλήλων, προκειμένου να συμβάλλουμε στη λήψη αποφάσεων που θα βελτιώσουν την οργάνωση και τη λειτουργία της δασοπροστασίας. ¨

ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ


ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΚΑΡΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ

Παρατίθεται απάντηση του υφυπουργού κ.Κιλτιδη σε επίκαιρη ερώτηση στη βουλή για το θέμα των δασικών χαρτών .

ΒΟΥΛΗ 22/11/2007

Θα συζητήσουμε τώρα την με αριθμό 228/19-11-2007 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Σπυρίδωνος Χαλβατζή προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετικά με τη χρηματοδότηση του έργου κατάρτισης των δασικών χαρτών κ.λπ.
Η επίκαιρη ερώτηση του κυρίου συναδέλφου έχει ως εξής:
«Η απόσυρση από το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης του προγράμματος κατάρτισης των δασικών χαρτών που έγινε από την Κυβέρνηση ύστερα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την πρόφαση ότι είναι ενταγμένο στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης παρεμφερές έργο της «Κτηματολόγιο Α.Ε.», με θέμα «oριοθέτηση δασών και δασικών εκτάσεων», παραπέμπει στις καλένδες τη σύνταξη των δασικών χαρτών που είναι απαραίτητοι για τη δημιουργία του δασολογίου και αποκαλύπτει την υποκρισία της Κυβέρνησης για την προστασία των δασών.
Οι ευθύνες της Κυβέρνησης γι’ αυτή την αρνητική εξέλιξη είναι τεράστιες επειδή αποδέχθηκε την πρόφαση της Ε.E ότι η σύνταξη των δασικών χαρτών είναι παρεμφερές έργο με την «οριοθέτηση των δασών και δασικών εκτάσεων» του Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ενώ στην 658-40/12-6-2007 ερώτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας διαβεβαίωνε ότι δεν έχουν καμία σχέση.
Έχει επίσης μεγάλες ευθύνες η Κυβέρνηση επειδή η δασική υπηρεσία με έγγραφό της από το 2005 είχε προειδοποιήσει ότι το αντιεπιστημονικό έργο που έκανε η «Κτηματολόγιο Α.Ε.» μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη χρηματοδότηση του έργου σύνταξης των δασικών χαρτών από το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Ταυτόχρονα με τις παραπάνω αρνητικές εξελίξεις, σοβαρά προβλήματα στην κύρωση των δασικών χαρτών που έχουν ήδη καταρτιστεί δημιουργεί ο δασοκτόνος νόμος 3208/2003 της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, τον οποίο η σημερινή Κυβέρνηση δεν τον κατήργησε όπως υποσχόταν προεκλογικά.
Επειδή οι δασικοί χάρτες αποτελούν τη βάση για τη σύνταξη του δασολογίου και την ολοκληρωμένη προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, ερωτάται η Κυβέρνηση:
Τι ενέργειες θα κάνει για να εξευρεθούν οι απαιτούμενοι πόροι για την κατάρτιση των δασικών χαρτών;
Τι ενέργειες θα κάνει για να άρει τα εμπόδια του δασοκτόνου νόμου 3208/2003 για να ανοίξει ο δρόμος κύρωσης των δασικών χαρτών που έχουν ήδη καταρτιστεί;».
Ο Υφυπουργός κ. Κιλτίδης έχει το λόγο για τρία λεπτά.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΙΛΤΙΔΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Κυρία Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, ευχαριστώ το συνάδελφο κ. Χαλβατζή που με αυτή την επίκαιρη ερώτηση δίνεται η ευκαιρία στο Σώμα και εις το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αλλά και το συναρμόδιο και αναφερόμενο και εμπλεκόμενο στην επίκαιρη ερώτηση Υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, να δοθούν εκείνες οι διευκρινίσεις και απαντήσεις, όπου είναι εφικτό και δυνατό, για να είναι ενημερωμένη η ελληνική κοινωνία κατά το καλύτερο δυνατό.
Η Διεύθυνση Δασικών Χαρτών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην κυριολεξία υπέβαλε ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη Δ΄ Προγραμματική Περίοδο, όσον αφορά τη σύνταξη των δασικών χαρτών, ένα έργο πνοής, ένα έργο σημαντικό σαν όλα αυτά, όπως και η προσπάθεια του Κτηματολογίου που είναι απαραίτητα για την πατρίδα μας, έστω και με υστέρηση πολλών δεκαετιών.
Τα αναφερόμενα εις την επίκαιρη ερώτηση και τα έχοντα σχέση με την Κτηματολόγιο Α.Ε. και με τη σύγχυση που προκαλείται –πιστεύω άνευ δόλου από όλους- δεν έχουν καμία σχέση με αυτά τα οποία ως έργο υλοποιεί η Κτηματολόγιο Α.Ε. –και αυτό είναι διαβεβαίωση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.- όσον αφορά δηλαδή την οριοθέτηση των δασών και των δασικών εκτάσεων, των χορτολιβαδικών, είναι μια τεκμηριωμένη συστηματική και αντικειμενική απεικόνιση των παλαιών δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων με ψηφιακή μορφή και τίποτα άλλο.
Αυτή είναι και η επίσημη θέση, η οποία και κατατέθηκε από τον αρμόδιο Υπουργό τον κ. Σουφλιά πριν από λίγες ημέρες σε αυτήν την Αίθουσα.
Εκείνο το οποίο πρέπει να γίνει γνωστό είναι ότι επεβλήθη από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την απόφαση στις 4.10.2006 αυτό το έργο στην Κτηματολόγιο Α.Ε. με την απειλή, αν το θέλετε, μη χρηματοδότησης της περαιτέρω διαδικασίας του Κτηματολογίου. Και έγιναν εκεί που έπρεπε, σε μικρή έκταση, οι δασικοί χάρτες.
Οφείλω να τονίσω εδώ και να ενημερώσω ότι οι δασικοί χάρτες γίνονται ή επικυρώνονται εν τέλει μόνο από τις δασικές υπηρεσίες, πράγμα που γίνεται σε κάθε διαδικασία, η οποία είναι πολύ μικρή από την Κτηματολόγιο Α.Ε. και το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε..
Εμείς είμαστε έτοιμοι και τα 100.000.000 ευρώ, τα οποία για πρώτη φορά είχαν προταθεί και δεν στάθηκε δυνατόν να δοθούν για υλοποίηση αυτού του έργου των δασικών χαρτών, τα κρατούμε πάλι στο κομμάτι της αγροτικής πολιτικής και συγκεκριμένα της δασικής πολιτικής. Πρέπει να πω ότι για πρώτη φορά σ’ αυτόν τον τόπο 650.000.000 ευρώ είναι σε μια προγραμματική περίοδο και είμαστε έτοιμοι να επανέλθουμε για την εκτέλεση των δασικών χαρτών.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Το λόγο έχει ο Βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος κ. Χαλβατζής για δύο λεπτά.
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΧΑΛΒΑΤΖΗΣ: Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, λίγο πολύ αυτά που είπε ο κύριος Υπουργός είναι γνωστά. Όμως, έχει μια ιδιαίτερη αξία να τονίσουμε ότι η Κτηματολόγιο Α.Ε. έχει χρεωθεί εδώ και δέκα χρόνια περίπου να διαμορφώσει το Κτηματολόγιο.
Ως Κ.Κ.Ε. υποστηρίζαμε την ανάγκη της ταυτόχρονης διαμόρφωσης και του Δασικού Κτηματολογίου, για να αποφευχθεί η νομιμοποίηση καταπατημένων εδαφών, δασικών εκτάσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν σίγουρο ότι θα έβαζε εμπόδια οικονομικά και άλλα.
Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να ανατρέψουμε αυτά τα εμπόδια. Οι δασικοί χάρτες είναι ένα κομμάτι μόνο του Δασικού Κτηματολογίου. Οι χάρτες που γίνονται υπάρχει σήμερα η δυνατότητα να έχουν ακρίβεια μέτρου. Και η ιστορία αυτή ξεκινά από το 1976, από την τότε Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Δεν προωθήθηκε, δεν ολοκληρώθηκε.
Λόγου χάρη, εδώ στην Αττική υπάρχουν δασικοί χάρτες. Δεν έγιναν οριστικοί γιατί μπλέκεται το ιδιοκτησιακό. Όλες οι κυβερνήσεις και της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν προχώρησαν σ’ αυτή τη διαδικασία γιατί εμποδίζονταν από μεγάλα συμφέροντα.

’ποψή μας είναι ότι η εμπορευματοποίηση της γης είναι το κύριο εμπόδιο που δεν προχωράει αυτή τη διαδικασία, επειδή -λέει- έχει υψηλό κόστος. Κατά την «Κτηματολόγιο Α.Ε.», αυτοί οι δασικοί χάρτες που γίνονται έχουν αποκλίσεις που, όπως λένε οι επιστήμονες, φθάνει και το 25%, ενώ υπάρχει αντικειμενική δυνατότητα, με βάση το επιστημονικό δυναμικό που υπάρχει στις δασικές υπηρεσίες, αυτή η διαδικασία να ολοκληρωθεί με απόκλιση λάθους ποσοστού 2%. Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με τη μη χρησιμοποίηση αυτού του επιστημονικού δυναμικού. Και όσο καθυστερεί αυτή η διαδικασία…
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)
Κυρία Πρόεδρε, θέλω 30 δευτερόλεπτα ακόμα για να ολοκληρώσω.
Όλη αυτή η διαδικασία και η καθυστέρησή της οδηγεί σε καινούργιες καταπατήσεις. Είχαμε τις φωτιές το καλοκαίρι, είχαμε τις καταστροφές των δασών. Επειδή δεν έχουν κηρυχθεί όλες οι καμένες περιοχές ως αναδασωτέες, υπάρχουν νέοι κίνδυνοι να πολλαπλασιαστούν τα προβλήματα. Υπάρχει κίνδυνος οι καταπατητές, είτε με τη μορφή τουριστικών επιχειρήσεων, είτε με αγροτουρισμό, είτε με κιτάπια και φιρμάνια που θα φέρουν από τους Οθωμανούς, να διεκδικήσουν νέες εκτάσεις.
Θεωρούμε ότι είναι ανάγκη άμεσα να αξιοποιηθεί όλο το επιστημονικό δυναμικό που υπάρχει στις δασικές υπηρεσίες, να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί η διαδικασία των δασικών χαρτών, για να αποκλειστεί μία νέα λεηλασία δασικού πλούτου, δασικών εκτάσεων. Και υπάρχουν, σήμερα, οι δυνατότητες για πραγματικούς δασικούς χάρτες και πρέπει αυτοί να γίνουν.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Ευχαριστούμε πολύ.
Ο κ. Κιλτίδης έχει το λόγο να δευτερολογήσει για δύο λεπτά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΙΛΤΙΔΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Κυρία Πρόεδρε, δηλώνω ευθαρσώς ότι, κατά τη δική μου εκτίμηση, ορθώς ομίλησε ο συνάδελφος και μάλιστα, ορθώς αναφέρθηκαν και τα συγκεκριμένα επιστημονικά δεδομένα.
Εκείνο το οποίο θέλω να δηλώσω κατά τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο είναι ότι με εντολή του Πρωθυπουργού, του κ. Καραμανλή, το αρμόδιο Υπουργείο και, στην προκειμένη περίπτωση, ο αρμόδιος εντεταλμένος για να ασκήσει τις αρμοδιότητες της άσκησης της δασικής πολιτικής Υφυπουργός, δηλώνουμε κατηγορηματικότατα ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ότι είμαστε αποφασισμένοι, κύριε συνάδελφε και κηρύξαμε την έναρξη μιας νέας δασικής πολιτικής. Μετά από δεκαπέντε χρόνια -στην κυριολεξία- οπισθοδρόμησης, όταν η υποχρηματοδότηση για δασικά έργα στην πατρίδα μας που δοκιμαζόταν δεινά από πυρκαγιές και τότε, με πεντακόσιες χιλιάδες στρέμματα περίπου καμένα και με δυνατότητα αναδάσωσης μόνο τα σαράντα χιλιάδες, είμαστε αποφασισμένοι πάση θυσία να τηρήσουμε τη συνταγματική επιταγή.
Και δεν είναι αληθές ότι δεν έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες. Κηρύσσονται όλες οι περιοχές αναδασωτέες, ελαχιστότατες αν απέμειναν εντός του συνταγματικού χρονικού ορίου του τριμήνου και με τη δυνατότητα τη δίμηνη, όπου υπάρχουν τεχνικά προβλήματα.
Είμαστε δε αποφασισμένοι με εθνικούς πόρους -γι’ αυτό και ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά ο Ειδικός Φορέας Δασών, που προβλέπει συγκεκριμένα κονδύλια από τον εθνικό προϋπολογισμό και μάλιστα, από το Ταμείο Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Δασών του Υπουργείου- να ξεκινήσουμε, εφόσον λυθεί το πρόβλημα στο Συμβούλιο Επικρατείας, όπου εκκρεμεί η ερμηνεία του ν. 3208, του πρώτου άρθρου περί της έννοιας του δάσους.
Είμαστε αποφασισμένοι -είναι μια διαβεβαίωση, την οποία θέλω να την κρατήσετε και εσείς και η ελληνική κοινωνία- ότι τουλάχιστον για τις περιοχές αυτές, οι οποίες έχουν προβλήματα -και αναφέρθηκαν πρωτίστως η Αττική, η Χαλκιδική- στον πρώτο και δεύτερο χρόνο από σήμερα που συζητούμε αυτή την επίκαιρη ερώτηση, ότι θα υλοποιηθεί το έργο των δασικών χαρτών, αφού ούτως ή άλλως η πατρίδα μας έχει δυνατότητα πλέον να αναπτύξει αγροτικές δραστηριότητες και δασικές πολιτικές, με το μεγάλο κονδύλιο, που ήδη χθες κατοχυρώθηκε για την πατρίδα μας, των 650.000.000 ευρώ για δασική πολιτική και 6,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για πρώτη φορά στην Δ’ Περίοδο για αγροτικές δραστηριότητες.
Είμαστε αποφασισμένοι. Η συνταγματική επιταγή θα υλοποιηθεί. Η νέα δασική πολιτική θα ασκηθεί, κύριε συνάδελφε.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ

Η ΠΕΔΔΥ ΑΠΕΣΤΕΙΛΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ Κ. ΚΩΝ/ΝΟ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ .
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ.

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ ,
Μετά τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τα φυσικά οικοσυστήματα της Αττικής της Πελοποννήσου και της Εύβοιας και την κατάλυση του παραγωγικού και οικονομικού ιστού των περιοχών αυτών, αποτελεί χρέος της πολιτείας η λήψη διοικητικών και οικονομικών μέτρων που θα συμβάλουν στην ανασυγκρότηση των οικοσυστημάτων που επλήγησαν και κυρίως των δασών, για τα οποία και έχουμε την ευθύνη διαχείρισής τους.
Τα δασικά οικοσυστήματα αποτελούν ¨κοινό αγαθό¨ με την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική σημασία και αξία τους. Όμως η πολιτεία τα αντιμετωπίζει αμφίσημα, από τη μία πλευρά με την περιβαλλοντική τους σημασία, δηλαδή ως φυσικό πόρο με πολυλειτουργικό ρόλο και από την άλλη ως οικονομικό αγαθό που συνδέεται με την οικονομική αξία της γης
Τα παραπάνω αποκτούν ιδιαίτερη σημασία μετά τη φετινή καταστροφή εκατομμυρίων στρεμμάτων δασικών και γεωργικών εκτάσεων.
Εκτιμούμε ότι η προσωπική σας αντίληψη για το μέγεθος του προβλήματος, εγγυάται τη λήψη μέτρων δασικής πολιτικής που θα συμβάλλουν στην οργάνωση της δασικής διοίκησης, στην αποτύπωση των δασικών πόρων που καταστράφηκαν και αποτελούν κατά τεκμήριο δημόσια περιουσία, στην φυσική ή τεχνητή αποκατάσταση τους και στην αποτελεσματικότερη προστασία τους.
Για την υλοποίηση αυτών των κοινών στόχων, είναι ανάγκη να ιεραρχηθούν υψηλότερα στην πολιτική ατζέντα, θέματα όπως είναι η αναδιοργάνωση των δασικών υπηρεσιών, η διάρθρωση και η αποτελεσματικότητα τους, η συστηματική χρηματοδότηση έργων και δραστηριοτήτων του δασικού τομέα και η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, από τα οποία εξαρτάται η προώθηση πολιτικών για τη δασοπονία πολλαπλών σκοπών, η αειφόρος ανάπτυξη της ορεινής υπαίθρου και η αποτελεσματική προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος.
Με την επικάλυψη αρμοδιοτήτων και τον κακό προγραμματισμό των Υπουργείων Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημ. Έργων και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, συνδέεται άμεσα και το θέμα της καθυστέρησης που παρατηρείται στον προγραμματισμό του έργου της σύνταξης των δασικών χαρτών, που είναι και η αιτία για τη σύνταξη της επιστολής μας αυτής.

Το έργο αυτό, υπό τον τίτλο ¨Σύνταξη δασικών χαρτών μεγάλης ακρίβειας κλίμακας 1:5.000¨ ,( υπομέτρο 226-Β) και συνολικού προϋπολογισμού 100 εκ € , είχε ενταχθεί στο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και είχε υποβληθεί για αξιολόγηση από την Ε.Ε .
Με την υλοποίηση του μέτρου αυτού, θα γινόταν λεπτομερής καταγραφή του δασικού χώρου και συλλογή πληροφοριών με μεγάλη χωρική και περιγραφική ακρίβεια, στοιχείο απολύτως απαραίτητο για την διαχείριση των φυσικών οικοσυστημάτων που κατά τεκμήριο αποτελούν και δημόσια περιουσία.
Στόχος του μέτρου ήταν η ανάδειξη και η προστασία της δημόσιας περιουσίας, η απελευθέρωση των δασικών υπηρεσιών από το φόρτο της έκδοσης πράξεων χαρακτηρισμού και η υποστήριξη όλων των εθνικών προγραμμάτων για την αειφορική διαχείριση και την προστασία των δασικών πόρων.
Όμως, το μέτρο αυτό αφαιρέθηκε από το πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με το αιτιολογικό ότι υπάρχει επικάλυψη με αντίστοιχο πρόγραμμα που υλοποιείται από την Κτηματολόγιο Α.Ε με τίτλο ¨Οριοθέτηση δασών και δασικών εκτάσεων¨ και χρηματοδότηση από το πρόγραμμα ¨Υποδομή δεδομένων και τεχνολογίας πληροφοριών για ένα σύγχρονο κτηματολόγιο¨, προϋπολογισμού για το μέρος της οριοθέτησης, ύψους 6.871.370,64 € .
Επισημαίνουμε ότι ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ και η Κτηματολόγιο Α.Ε, με παλαιότερες τοποθετήσεις τους τόσο στη Βουλή όσο και προς τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, είχαν διατυπώσει την άποψη ότι το έργο της οριοθέτησης δεν υποκαθιστά τους δασικούς χάρτες.
Όμως η συσχέτιση αυτών των δύο έργων από την Ε.Ε, στο στάδιο της αξιολόγησης του μέτρου των δασικών χαρτών και η αφαίρεση τελικά του έργου των δασικών χαρτών από το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για τους στόχους και τις πρακτικές που ακολουθούνται από το ΥΠΕΧΩΔΕ για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.
Η απόρριψη ενός ιδιαίτερα σημαντικού μέτρου, προϋπολογισμού 100 εκ ευρώ, με το αιτιολογικό ότι επικαλύπτει ένα έργο μικρότερου προϋπολογισμού και ακρίβειας και αμφιλεγόμενης χρηστικότητας, ασφαλώς πρέπει να απασχολήσει και τα δύο Υπουργεία .
Η αναφορά του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ στη Βουλή των Ελλήνων ( στη συνεδρίαση ΚΑ΄ την Πέμπτη 1 /11/2007) ότι το προϊόν της οριοθέτησης θα το αποστείλει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που έχει και την ευθύνη της επικύρωσης των δασικών χαρτών, μας προβληματίζει ακόμη περισσότερο διότι το προϊόν αυτό είναι γνωστό ότι καταγράφει τα δάση και τις δασικές εκτάσεις από το γραφείο, χωρίς στερεοσκοπική παρατήρηση και επαλήθευση στο έδαφος, με επιτρεπτό σφάλμα της τάξεως του 30% .
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το προϊόν του προγράμματος της οριοθέτησης θα είναι χάρτες με απόκλιση από το πραγματικό εμβαδόν έως 30% στους οποίους δεν θα καταγράφονται οι εκτάσεις που κάηκαν ή κηρύχτηκαν αναδασωτέες, με αποτέλεσμα να μένουν εκτός Συνταγματικής προστασίας.
Οι Δασικές Αρχές που θα παραλάβουν το προϊόν του προγράμματος της οριοθέτησης, θα είναι αναγκασμένες να το επανασχεδιάσουν και να το διορθώσουν σύμφωνα με τις προδιαγραφές των δασικών χαρτών, δηλαδή να ξανακάνουν από την αρχή το ίδιο έργο, χωρίς εξασφαλισμένους πόρους και ασφαλώς σε βάρος των σχέσεων κράτους– πολίτη, η βελτίωση των οποίων αποτελεί ζητούμενο για τη διοίκηση.
Ουσιαστικά με την αφαίρεση του έργου των δασικών χαρτών από τον προγραμματισμό του Υπ.Α.Α & Τροφίμων, υφαρπάζεται η αρμοδιότητα σύνταξης και κύρωσης των δασικών χαρτών, που έχει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων από τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ και μετατοπίζεται σε μεγάλο (και αβέβαιο) βάθος χρόνου το έργο των δασικών χαρτών και συνεπώς καταστρατηγούνται οι σχετικές με τα δάση συνταγματικές επιταγές και κυρίως η σύνταξη του δασολογίου.
Για τους παραπάνω λόγους εκτιμούμε ότι θα πρέπει με παρέμβασή σας να ξεκαθαρίσει το θέμα της αρμοδιότητας των δύο Υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Αγρ. Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε ότι αφορά στον προγραμματισμού, τη χρηματοδότηση και τη σύνταξη των δασικών χαρτών και να αξιολογηθεί ουσιαστικότερα, η ανάγκη ένταξης του, είτε σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα του 4ΟΥ ΚΠΣ είτε από εθνικούς πόρους και για το λόγο αυτό θεωρούμε επιβεβλημένη την συμβολή σας.
Τέλος αντιλαμβανόμενοι τις δυσκολίες στον προγραμματισμό του χρόνου σας, παρακαλούμε να εξετάσετε τη δυνατότητα συνάντησης με το προεδρείο της Ενωσής μας προκειμένου να σας εκθέσουμε τα προαναφερόμενα θέματα.
ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ


Νικόλαος Μπόκαρης Κώστας Δημόπουλος

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΑΓΡ.ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Η ΠΕΔΔΥ ΑΠΕΣΤΕΙΛΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΑΓΡ.ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΝΟΨΕΙ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΤΟΥ.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗς ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ.

Θέμα : Συνάντηση με το προεδρείο της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων

κ. Υφυπουργέ

Με την ευκαιρία της αναλήψεως των καθηκόντων σας το διοικητικό συμβούλιο της ΠΕΔΔΥ εύχεται καλή επιτυχία στο έργο σας.

Εκτιμούμε ότι στις προτεραιότητες του έργου σας θα συμπεριληφθούν τα ζητήματα του δασικού τομέα τα οποία ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία και στο πλαίσιο αυτό θα συμβάλλουμε και εμείς με την κατάθεση γόνιμων προτάσεων στα θέματα που μας αφορούν.

Στα πλαίσια της συνδικαλιστικής μας λειτουργίας σας επισημαίνουμε επίσης ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε (σαν κλάδος αλλά και σαν τομέας) και αφορούν τη δυνατότητα μας να ανταπεξέλθουμε στις σύγχρονες απαιτήσεις της Ελληνικής Κοινωνίας χρονίζουν και επιβάλλουν τη λήψη μέτρων δασικής πολιτικής η οποία θα αναδεικνύει με αποτελεσματικό και ποιοτικό τρόπο τον πολυλειτουργικό χαρακτήρα των δασικών οικοσυστημάτων και την ανάγκη αποτελεσματικής προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Τα παραπάνω θέματα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία ακόμη και μετά τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές και για το λόγο αυτό σας εκφράζουμε την ανησυχία μας, τόσο για την κατάσταση που επικρατεί στα δασικά οικοσυστήματα μετά την καταστροφή όσο και για τις αποσπασματικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται, τη σύγχυση αρμοδιοτήτων και την υποβάθμιση του ρόλου των δασικών υπηρεσιών.
Ασφαλώς σας είναι γνωστές και οι ιδιαιτερότητες του τομέα τον οποίο υπηρετούμε. Ιδιαιτερότητες που αφορούν στην ανάγκη προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων (ως στοιχείων του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος) αλλά και της δημόσιας περιουσίας. Συνεπώς επιβάλλεται η Πολιτεία να λάβει μέτρα για την αναδιοργάνωση (ουσιαστικά ανασύσταση) της Δασικής Υπηρεσίας ώστε να υπάρχει ένας ισχυρός διοικητικός μηχανισμός, με αποτελεσματική διάρθρωση, επιστημονικό και υλωρικό προσωπικό και μέσα που να μπορεί να ανταπεξέλθει στον προγραμματισμό των δασικών έργων και δραστηριοτήτων κατά την 4η προγραμματική περίοδο και να μπορεί να επιτελέσι τις αρμοδιότητες που της έχει αναθέσει η ελληνική πολιτεία.

Παρακαλούμε για την πραγματοποίηση συνάντησης με το Προεδρείο της Ένωσής μας, το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να συζητήσουμε τα παραπάνω θέματα, να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητες που εκ των πραγμάτων ανακύπτουν και να αναζητήσουμε λύσεις που θα αναδείξουν το ρόλο και το χαρακτήρα του κλάδου μας σε ένα σύγχρονο πλαίσιο δασικής πολιτικής.

Συνημμένα υποβάλουμε και ατζέντα με τα βασικότερα ζητήματα του τομέα μας που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση της συζήτησης μας.

ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Νικόλαος Μπόκαρης Κων/νος Δημόπουλος

ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ

Το άρθρο που αξολουθεί δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ¨ Δημόσιος Τομέας¨

ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ – ΔΑΣΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Για το θέμα αυτό, ο «Δημόσιος Τομέας» συζήτησε με τον κ. Νικ. Μπόκαρη, Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, ο οποίος έχει μακρά εμπειρία, βαθιά γνώση και κατάρτιση στο θέμα της δασικής προστασίας.
Αίτια
Αναζητώντας τα αίτια της αδυναμίας του ελληνικού κράτους να προστατεύσει το δασικό του πλούτο, ο κ. Μπόκαρης εντοπίζει τη μείζονα θεσμική σύγχυση που έχει δημιουργηθεί σχετικά με το ποιος είναι αρμόδιος να κάνει τι, αναφορικά με την πρόληψη και την καταστολή των πυρκαγιών στα δάση και τον επακόλουθο κατακερματισμό των διαθέσιμων πόρων ανάμεσα σε ουσιαστικά αναρμόδιους φορείς , που αποβαίνει τελικά σε βάρος του επιζητούμενου έργου δασοπροστασίας και της αποτελεσματικότητας της διοίκησης . Πάγια θέση της δασικής υπηρεσίας είναι ότι η πρόληψη και η καταστολή των πυρκαγιών αποτελούν ενιαία και αδιάσπαστα στοιχεία της διαχείρισης των δασών οικοσυστημάτων.
Σε αντίθεση με την παραπάνω παραδοχή, οι τελευταίες ελληνικές κυβερνήσεις αποφάσισαν από τη μία πλευρά το διαχωρισμό του αντικειμένου της δασοπυρόσβεσης από το υπόλοιπο αντικείμενο της διαχείρισης των δασών και από την άλλη την ένταξη των δασικών υπηρεσιών στις Περιφέρειες του Κράτους, με το Νόμο 2503/1997. Ουσιαστικά με τη ρύθμιση αυτή η Κεντρική Υπηρεσία της Δασικής Υπηρεσίας παρέμεινε διοικητικά στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενώ οι Περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες υπάγονται στις Περιφέρειες του Κράτους (έμμεσα στο Υπουργείο Εσωτερικών Δημ. Διοικ. & Αποκέντρωσης).
Με λίγα λόγια, ενώ γενικός κανόνας για τη βελτίωση της διοικητικής λειτουργίας είναι η απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου, στο κρίσιμο θέμα της προστασίας των δασών επετεύχθη ακριβώς το αντίθετο. Ο πολυκερματισμός, η σύγχυση και η ανεπάρκεια εντοπίζονται σε πολλά επίπεδα. Σε επιτελικό επίπεδο: ’λλο Υπουργείο (Αγρ.Ανάπτυξης και Τροφίμων) είναι υπεύθυνο για τον προγραμματισμό και την εκτέλεση των έργων και την εξασφάλιση χρηματοδότησης, και άλλο Υπουργείο (Εσωτερικών Δ.Δ και Αποκέντρωσης) είναι υπεύθυνο για την κάλυψη των αναγκών τους σε προσωπικό, το οποίο θα κληθεί να εφαρμόσει τον προγραμματισμό. Αντίστοιχα, Η δασική υπηρεσία έχασε την κάθετη διάρθρωσή της και συνεπώς τη δυνατότητα κεντρικού προγραμματισμού ενώ παράλληλα αποδυναμώθηκαν τα δασαρχεία οι παραγωγικότερες διοικητικές μονάδες και αποξενώθηκαν οι υπηρεσίες μεταξύ τους. Σε επίπεδο αξιοποίησης του έμψυχου δυναμικού: Έγιναν μετακινήσεις προσωπικού και ενδυναμώθηκαν οι έδρες των Περιφερειών ενώ αποδυναμώθηκαν τα δασαρχεία, που όμως είναι οι πλέον παραγωγικές μονάδες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Ενώ προσλήφθηκαν το 2003 σαράντα δασολόγοι, μόλις συμπλήρωσαν τα δύο χρόνια της δόκιμης υπηρεσίας τους, με αίτησή τους μεταφέρθηκαν σε άλλες περιφέρειες, με αποτέλεσμα σήμερα, όλες οι υπηρεσίες της Περιφέρειας Πελοποννήσου να είναι τρομερά αποδυναμωμένες και να μην μπορούν να εκτελέσουν τα σύμφωνα με το νόμο και το Σύνταγμα καθήκοντά τους για τη δασοπροστασία.
Σε επίπεδο διαχείρισης πόρων: Αρμοδιότητες που συνδέονται με τη διαχείριση πόρων για το φυσικό περιβάλλον, την πανίδα και την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και αναπτυξιακών προγραμμάτων, διεκδικούνται από διάφορους φορείς. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να εκτελέσουν έργα για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, σε δασικά οικοσυστήματα, τα οποία στην πλειονότητά τους δεν τους ανήκουν, είναι δημόσια. Για να μπορέσει επομένως, ένας ΟΤΑ να απορροφήσει τα χρήματα που δίνει το Υπουργείο Εσωτερικών ή πρέπει να κάνει προγραμματική σύμβαση με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ή να κάνει μικρής εμβέλειας έργα. Έτσι, στην πραγματικότητα, τα χρήματα που δίνονται στους ΟΤΑ, κατευθύνονται σε άλλες δραστηριότητές τους και όχι στη δασική προστασία.
Σε επίπεδο επάρκειας πόρων για την ολοκλήρωση του έργου της δασικής υπηρεσίας: Οι δασικές υπηρεσίες έχουν την αρμοδιότητα για την εκτέλεση όλων των προκατασταλτικών έργων, δηλαδή να δημιουργούν την απαραίτητη υποδομή πάνω στην οποία το πυροσβεστικό σώμα και γενικότερα οι δυνάμεις πολιτικής προστασίας θα αναπτύξουν το δικό τους μηχανισμό για την πυρόσβεση. Με βάση τα παραπάνω οι δασικές υπηρεσίες πρέπει να χρηματοδοτούνται με συστηματικό τρόπο και επαρκώς ώστε να έχουν τη δυνατότητα να καθαρίσουν το δασικό οδικό δίκτυο, να αποκαταστήσουν τη βατότητά του, η οποία έχει χαλάσει λόγω των βροχοπτώσεων, κ.ο.κ.. Επίσης, πρέπει να συντηρούν τις υδατοδεξαμενές, τα πυροφυλάκια, κ.λπ. Για να γίνουν όλα αυτά τα έργα απαιτείται, όπως προαναφέρθηκε, επαρκής χρηματοδότηση. Όμως, τα τελευταία δέκα χρόνια, η χρηματοδότηση για το σκοπό αυτό, είτε από κοινοτικούς είτε από εθνικούς πόρους, δεν είναι επαρκής. Η βασικότερη δράση , αυτή της συντήρησης του δασικού οδικού δικτύου, δεν είναι επιλέξιμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που ανάγκασε το ελληνικό κράτος να αναζητήσει εθνικούς πόρους, και δεδομένων των δημοσιονομικών προβλημάτων, οι πόροι που τελικά διατέθηκαν στη δασική υπηρεσία, έφτασαν περίπου στα 2 έως 2,5 εκατ. ευρώ το χρόνο για όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για ένα πάρα πολύ μικρό ποσό για ένα τόσο σημαντικό έργο.
Συνοψίζοντας, η υποβάθμιση των δασικών υπηρεσιών, η έλλειψη σταθερής και επαρκούς χρηματοδότησης του δασικού τομέα και πολλές φορές η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, σχετίζεται με την παρατηρούμενη, εδώ και αρκετά χρόνια, εικόνα εγκατάλειψης των δασών, των δασικών και των χορτολιβαδικών εκτάσεων και την κατ΄ επέκταση, πρωτοφανή καταστροφή τους από πυρκαγιές ή άλλες αιτίες, με όλες τις συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Προτάσεις
Η συζήτηση με την Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων και τον πρόεδρό της κ. Μπόκαρη δεν εξαντλήθηκε στη διαπίστωση των αιτιών. Όπως έχουν κάνει και σε πολλές άλλες ευκαιρίες, οι δασολόγοι διατυπώνουν προτάσεις για την επίλυση αυτών των προβλημάτων, τα οποία δεν είναι απλώς σημαντικά, συνιστούν απειλή για το ίδιο το μέλλον της χώρας. Οι προτάσεις αυτές, αφορούν στη βελτίωση της διοικητικής λειτουργίας, το ξετύλιγμα αυτού του θεσμικού κουβαριού που δε οδηγεί πουθενά. Ως θεμελιώδης ανάγκη αναγνωρίζεται η αναδιοργάνωση της δασικής υπηρεσίας, χωρίς την οποία κανένα είδος ή σύστημα διαχείρισης των δασών είναι δυνατόν να εφαρμοστεί με επιτυχία. Συγκεκριμένα, προτείνεται ανάληψη από ένα μόνο φορέα, της πολιτικής ευθύνης για την ανάπτυξη, την προστασία και τη διαχείριση του Φυσικού Περιβάλλοντος, (υπό τη μορφή Υπουργείου Περιβάλλοντος) στον οποίο θα συμμετέχει και η δασική υπηρεσία με σαφή και διακεκριμένο ρόλο. Ο ενιαίος αυτός φορέας, θα συμπεριλάβει τη Γενική Γραμματεία Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (η ανασύσταση της οποίας προτείνεται) και κάθετη διάρθρωση στις Περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες.
Προϋπόθεση για τη ρύθμιση αυτή είναι η αναδιοργάνωση της Δασικής Υπηρεσίας, ως Υπηρεσίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, με επανεξέταση των αρμοδιοτήτων της, όπως και των σχετικών αρμοδιοτήτων της αγροφυλακής αλλά και της λειτουργίας των φορέων διαχείρισης που θεσμοθετήθηκαν αλλά ουσιαστικά παραμένουν ανενεργοί, προκαλώντας σύγχυση στην άσκηση αρμοδιοτήτων και διασπώντας τη δασική προστασία. Επιπλέον, τονίζεται: – η ανάγκη άμεσης κάλυψης των οργανικών θέσεων, Δασολόγων, Δασοπόνων και Δασοφυλάκων, αλλά και πρόσληψης ειδικών επιστημόνων ώστε να εξασφαλιστεί η λειτουργία του βασικού διοικητικού μηχανισμού, – η ενίσχυση της χρηματοδότησης, – η αναθεώρηση του επιχειρησιακού σχεδιασμού του πυροσβεστικού σώματος, όσον αφορά στις δασικές πυρκαγιές, – η κωδικοποίηση της υφιστάμενης δασικής και περιβαλλοντικής υπηρεσίας και βεβαίως, η εκτέλεση εκτεταμένων αναδασωτικών προγραμμάτων κυρίως γύρω από τις μεγάλες πόλεις , δηλαδή η ουσιαστική αναδάσωση, κάτι που σήμερα εξαντλείται σε επίπεδο ασκήσεως επί χάρτου.

Νίκος Μπόκαρης
Πρόεδρος της ΠΕΔΔΥ

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΑΜΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Το διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔΔΥ αποφάσισε να υλοποιήσει πρόγραμμα επισκέψεων στις καμμένες περιοχές της Πελοποννήσου, της Ηλείας και της Έυβοιας.


Οι επισκέψεις έγιναν απο κοινού με το WWF και σε συνεργασία με τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και τις τοπικές δασικές υπηρεσίες.

Εγιναν συζητήσεις για το θέμα της αποκατάστασης και των νομικών και διοικητικών ιδιαιτεροτήτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι συνάδελφοι στις καμμένες περιοχές . Συμμετείχαμε σε ημερίδες που διοργανώθηκαν για το θέμα αυτό και καταθέσαμε τις άπόψεις μας για την αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων και του παραγωγικού ιστού των καμμένων περιοχών .
Συμμετείχαμε σε σύσκεψη στην αρχαία Ολυμπία όπου και ενημερωθήκαμε για την πορεία των έργων αποκατάστασης του Κρόνειου λόφου απο το ΕΘΙΑΓΕ.
Συμμετείχαμε σε ανοιχτή συζήτηση στην Αρχαία Ολυμπία, όλων των παρευρισκόμενων Δασολόγων, Γεωπόνων, Γεωλόγων κλπ, του WWF, λοιπών κοινωνικών εταίρων και δημοσιογράφων για το πρόβλημα των πυρκαγιών και της αποκατάστασης των ζημιών.
Συμμετείχαμε σε σύσκεψη στον Πύργο όπου συμμετείχαν Δήμαρχοι, Δασολόγοι, Γεωπόνοι , Κτηνίατροι, κλπ. και εγινε ενημέρωση για την εξέλιξη των πυρκαγιών και το μεγεθος του προβλήματος στις δασικές και αγροτικές εκτάσεις.
Συζητήσαμε για τα θέματα βόσκησης και θήρας στις καμμένες περιοχές.

Επισκεφτήκαμε τις καμμένες περιοχές στην Αρκαδία , τη Μεσσηνία και την Εύβοια και συζητήσαμε για τα προβλήματα χρηματοδότησης των υπηρεσιών και την εκτέλεση των έργων αποκατάστασης των καμμένων περιοχών.

Ο πρόεδρος της ΠΕΔΔΥ

Νίκος Μπόκαρης.

ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΑΣΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ.

Ενιαίος Φορέας δασοπροστασίας

Τα θέματα προστασίας των φυσικών πόρων και κυρίως των δασών, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές, απασχολούν ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία. Η συστηματική αναφορά στα ΜΜΕ για το πρόβλημα των πυρκαγιών στα δάση, στην περιορισμένη δυνατότητα του κρατικού μηχανισμού να ανταπεξέλθει στο βάρος της διαχείρισης μια τόσο ιδιαίτερης και σημαντικής οικολογικής, κοινωνικής και οικονομικής (τελικά), κρίσης, τοποθέτησαν το θέμα των δασικών πυρκαγιών ψηλά και στην ελληνική κοινωνία , ώστε εκ των πραγμάτων να επιβάλεται η τοποθέτηση όλων των πολιτικών φορέων για το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών και την προστασία των δασών .
Οι συνέπειες από τις πυρκαγιές είναι πολλές. Συνδέονται με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, τις κλιματικές αλλαγές, τη συγκράτηση ρύπων και σωματιδίων, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το υδάτινο ισοζύγιο, τη συγκράτηση του εδάφους, την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων των μεγάλων αστικών κέντρων, αλλά και την σημαντικότατη κοινωνική και οικονομική επίπτωση στις τοπικές κοινωνίες που πλήττονται από μικρής ή μεγαλύτερης έκτασης φυσικές καταστροφές.
Με βάση τα παραπάνω, η καλύτερη οργάνωση των μέσων πολιτικής προστασίας και η ανάλυση των ιδιαιτεροτήτων του προβλήματος ¨δασικές πυρκαγιές¨ πρέπει να αποπελέσει αντικείμενο συζήτησης ώστε να είναι δυνατή η σύνθεση και η κατάθεση προτάσεων στην ελληνική κοινωνία.
Εκ των πραγμάτων έρχεται στην επιφάνεια το πολυζυζητημένο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής για τα δάση, που ψηφίστηκε ομόφωνα, από το σύνολο των Ελλήνων Βουλευτών το έτος 1993.
Πως θα ήταν η κατάσταση στους τομείς που συζητάμε σήμερα, αν η πολιτεία είχε εφαρμόσει αυτό το πόρισμα ;

Απαντά στην ελευθεροτυπία ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δ.Υ κος Νίκος Μπόκαρης.

Η ανάγκη για τη σύνταξη του πορίσματος προήλθε από την παραδοχή ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, ως δημόσια περιουσία, (κοινή κληρονομιά όλων των Ελλήνων) και σημαντικός περιβαλλοντικός, πλουτοπαραγωγικός και κοινωνικός φυσικός πόρος, επρεπε να προστατευτούν αποτελεσματικά.
Η παραδοχή αυτή επέβαλε τη λήψη από την πολιτεία ειδικότερων διοικητικών και επιστημονικών μέτρων που θα βελτίωναν το μηχανισμό δασοπροστασίας.
Πρώτο μέλημα των ειδικών ήταν η σύνδεση του προβλήματος με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που πολλές φορές θεωρήθηκαν ως υπαίτιες για την ένταση και την έκταση των πυρκαγιών στη χώρα μας καθώς και η ανάλυση των ωφελειών των δασών και των ειδικών πυρολογικών κλπ δεδομένων που επηρέαζαν το πρόβλημα.
Στη συνέχεια προσδιορίστηκαν οι δασοπολιτικοί στόχοι για τα δασικά οικοσυστήματα και θεωρήθηκε το δάσος ως κοινωνικό αγαθό μεγάλης σημασίας για την οικονομία και την κοινωνική ζωή των κατοίκων της χώρας καθώς και σημαντικός πόρος με ιδιαίτερα μεγάλη συμμετοχή στην περιβαλλοντική ισορροπία.
Σύμφωνα με τα παραπάνω οι στόχοι που θα υλοποιούντο από την εφαρμογή του πορίσματος ήταν:
1. Η προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος
2. η αύξηση της έκτασης των δασών.
3. η ενίσχυση των ορεινών πληθυσμών.
4. η αύξηση της δασικής παραγωγής.
5. η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών από το δάσος.

Οι προαναφερόμενοι στόχοι επέβαλαν τη λήψη μέτρων δασικής πολιτικής που εξειδικεύονται στο πόρισμα ως εξής:
Α. Τη λήψη μέτρων ηγια την προστασία της πανίδας και της χλωρίδας.
Β. Την προστασία των δασών απο πυρκαγιές, ασθένειες και λοιπές καταστροφές.
Γ. Τη διασφάλιση του κοινωνικού ρόλου των δασών και των περιβαλλοντικών υπηρεσιών, με την ανάπτυξη της δασικής αναψυχής, την προσφορά εργασίας στους παραδασόβιους πληθυσμούς, την προστασία έργων στα πεδινά εδάφη και τις καλλιέργειες .
Δ. Την αλλαγή βασικών διαχειριστικών αντιλήψεων και τον προσανατολισμό της δασικής διαχείρισης στον πολυλειτουργικό χαρακτήρα των δασών.

Απαραίτητη προυπόθεση για την υλοποίηση των στόχων του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής ήταν η διασφάλιση επαρκούς και συνεχούς χρηματοδότησης του τομέα των δασών και προγραμματισμός των έργων και των εργασιών που θα εκτελούντο τουλάχιστον 20ετούς διάρκειας.

Τα μέτρα λοιπόν που θα υλοποιούντο και σήμερα αποτελούν ζητούμενο για τους δασολόγους αλλά και την ελληνική κοινωνία είναι .

1. Η ανόρθωση υποβαθμισμένων δασών (αραιώσεις , καθαρισμοί, μείωση καυσίμης ύλης)
2. Η δημιουργία νέων παραγωγικών και υδρονομικών δασών
3. Η βελτίωση της βλάστησης και των συνθηκών αξιοποίησης των βοσκοτόπων (κοινωνικό και διαχειριστικό μέτρο για τη διαχείριση των εκτάσεων αυτών από τις οποίες προέρχονται πολλές πυρκαγιές)
4. τη διαχείριση των δασών με βάση την αρχή της αειφορίας με μελέτη των πολλαπλών ωφελειών από τα δάση και κυρίως της υδρονομικής λειτουργίας τους.
5. Η διαχείριση των περιαστικών δασών ως αισθητικών δασών και η προώθηση της δασικής αναψυχής, αθλητικών και άλλων συναφών δραστηριοτήτων.
6. Η δημιουργία αλσών και πάρκων σε περιοχές πλησίων των μεγαλών πόλεων.
7. Η συμμετοχή του ορεινού πληθυσμού στις διαδικασίες και τις επιχειρήσεις δασοπροστασίας κυρίως από τις πυρκαγιές, τόσο προληπτικά όσο και κατά το στάδιο της καταστολής .
8. Η εξασφάλιση κινήτρων για τους παραδασόβιους πληθυσμούς για την προσφορά εργασίας και την εκτέλεση των δασικών εργασιών.
9. Η εκτέλεση αναδασωτικών προγραμμάτων και η διασύνδεση τους με τη χρήση μελισοκομικών φυτών για την προαγωγή της μελισοκομίας .
10. Η εκτέλεση υδρονομικών έργων για την προστασία από πλημμύρες και τη συγκράτηση των εδαφών .
11. Η πρόταξη δασοπονικών σκοπών όπως η δημιουργία υψηλών σπερμοφυών δασών για τη μεγιστοποίηση της δασικής παραγωγής.
12. Η αποτελεσματικότερη προστασία των προστατευόμενων περιοχών (Εθνικών δρυμών, διατηρητέων μνημείων της φύσης κλπ) .
13. Η χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων για τη χλωρίδα , την πανίδα και την φυτουγειονομική κατάσταση των ελληνικών δασών.
14. Η αποτελεσματικότερη οργάνωση των συντελεστών δασοπροστασίας και κυρίως των δυνάμεων πολιτικής προστασίας της χώρας.
15. Η φύλαξη των δασών με την παρουσία δασικών υπαλλήλων μέσα στο δάσος, η επάνδρωση παρατηρητηρίων και πυροφυλακείων και η διασπορά των πυροσβεστικών οχημάτων μέσα στο δάσος ώστε να επιτυγχάνεται η άμεση επέμβαση, πρίν η φωτια πάρει διαστάσεις.
16. Η αξιοποίηση τεχνικών και μεθόδων που θα περιόριζαν τις συνέπειες των πυρκαγιών, όπως η κατάσβεση των πυρκαγιών τη νύχτα, η χρήση αντίπυρος η διάνοιξη λωρίδων στα πλάγια εξελισόμενης πυρκαγιάς, η χρήση φορητών αντλιών και πτυσσόμενων δεξαμενών πυρόσβεσης και το προδιαγεγραμμένο πύρ για τη μείωση της καύσιμης ύλης.


ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΚΑΡΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΕΔΔΥ

ΣΠΥΡΟΣ ΝΤΑΦΗΣ-ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΠΕΣΤΑΛΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΜΑΣ Κ.ΣΠΥΡΟ ΝΤΑΦΗ.

ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ- Προστασία και αποκατάσταση
Ο ανθρωπος εξαρτάται από τα δάση. Προμηθεύουν ξύλο και είναι σημαντικά για την αναψυχή του. Επιτελούν όμως και σημαντικές λειτουργίες. Ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και το τοπίο, ρυθμίζουν το κλίμα, εμπλουτίζουν τους υπόγειους υδροφορείς με νερό και προστατεύουν το έδαφος. Τα δάση, πιθανώς να είναι ο πιο σημαντικός φυσικός πόρος στην Ευρώπη. Συγκρινόμενα με άλλα οικοσυστήματα στην Ευρώπη, φιλοξενούν τον μεγαλύτερο αριθμό θηλαστικών, πουλιών, ερπετών και αμφιβίων.
Πυροπροστασία ίσον πρόληψη
Η πυροπροστασία των δασών -γιατί για πυροπροστασία πρέπει να μιλάμε και όχι για δασοπυρόσβεση- έχει τρία διακριτά επίπεδα ή φάσεις.
Το πρώτο επίπεδο, το σημαντικότερο, αποτελεσματικότερο και το λιγότερο δαπανηρό είναι η πρόληψη. Οι πυρκαγιές πρέπει να προλαβαίνονται. Για τον σκοπό αυτόν παίρνονται:
Καθαρά δασοκομικά μέτρα όπως ο κατάλληλος χειρισμός των εύφλεκτων δασών της μεσογειακής ζώνης με κατάλληλες αραιώσεις, κλαδεύσεις και απομάκρυνση του εύφλεκτου υπόροφου κατά μήκος των δρόμων ώστε να καταστούν λιγότερο εύφλεκτα και να εμποδίζεται η μετατροπή των ερπουσών πυρκαγιών σε επικόρυφες. Οι αντιπυρικές λωρίδες το μόνο που επιφέρουν είναι να προσβάλλουν βάναυσα το τοπίο και να προκαλούν τη διάβρωσή του εδάφους χωρίς να αποτρέπουν τη διάδοση της πυρκαγιάς.
Αστυνομικά μέτρα δηλ. μέτρα αστυνόμευσης και επιτήρησης της περιοχής με συνεχείς περιπολίες για την αποτροπή εμπρησμών αλλά και την έγκαιρη ανίχνευση εστιών πυρκαγιάς και την άμεση κατάσβεσή τους και
Μέτρα ενημέρωσης του κοινού και κυρίως των επισκεπτών για τους κινδύνους εκδήλωσης πυρκαγιών.

Τι γίνεται στο εξωτερικό
Σε όλον τον κόσμο την ευθύνη πρόληψης των πυρκαγιών την έχουν οι δασικές υπηρεσίες. Στις Μεσογειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Ιταλία και η Πορτογαλία υπάρχουν ειδικά ένστολα και ένοπλα σώματα όπως η Guarda Forestale της Ιταλίας και το Corpo Florestal της Πορτογαλίας, τα οποία έχουν την ευθύνη εφαρμογής της Δασικής Νομοθεσίας και της προστασίας του Δάσους.
Στην Ισπανία την ευθύνη αυτή την είχε το Ινστιτούτο Προστασίας της Φύσης (ICONA) το οποίο ανήκε στο Υπουργείο Γεωργίας (Δασική Υπηρεσία) και τώρα μεταφέρθηκε ως Γενική Γραμματεία προστασίας της Φύσης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Υπό τη Γενική Γραμματεία Προστασίας της Φύσης υπάγεται ειδική Υπηρεσία πρόληψης και κατάσβεσης δασικών πυρκαγιών (Servicio de prevencion y extincion de incendios forestales), η οποία συνεργάζεται στενά με τη Δασική Υπηρεσία. Με το αποκεντρωτικό σύστημα της Ισπανίας η ευθύνη έχει μεταφερθεί στις αυτόνομες περιφέρειες σε συνεργασία πάντοτε με την Υπηρεσία πρόληψης και κατάσβεσης Δασικών Πυρκαγιών και τις περιφερειακές δασικές υπηρεσίες.
Η άμεση πυρανίχνευση
Το δεύτερο επίπεδο αφορά την άμεση πυρανίχνευση, την έγκαιρη αναγγελία της πυρκαγιάς και την άμεση παρέμβαση, το αργότερο σε 15΄ από την εκδήλωση της πυρκαγιάς. Για τον σκοπό αυτόν απαιτείται ένα ικανοποιητικό δίκτυο παρατηρητηρίων (πυροφυλακίων) κατάλληλα εξοπλισμένων με όργανα κατόπτευσης, πυρανίχνευσης και επικοινωνίας, επαρκώς στελεχωμένων με εξειδικευμένο προσωπικό και η διάθεση και διασπορά επαρκών σε αριθμό, ευκίνητων πυροσβεστικών μέσων και ομάδων δασοκομάντος που θα είναι σε θέση να βρίσκονται στην εστία της εκδηλωθείσης πυρκαγιάς σε διάστημα μικρότερο των 15’ το αργότερο.

Συντονισμός
Το τρίτο επίπεδο αφορά τη δασοπυρόσβεση αυτή καθαυτή. Εάν παρόλες τις προσπάθειες πρόληψης και άμεσης παρέμβασης η πυρκαγιά δεν μπόρεσε να τεθεί υπό έλεγχο και πάρει διαστάσεις τότε αρχίζει το πλέον δύσκολο, σύνθετο και πολυδάπανο έργο της δασοπυρόσβεσης ή καλύτερα της αναχαίτισης της πυρκαγιάς.
Το δυσκολότερο μέρος της επιχείρησης είναι ο συντονισμός. Σε όλον τον κόσμο, ανεξάρτητα από το ποιες δυνάμεις μετέχουν στη δασοπυρόσβεση, την ευθύνη συντονισμού την έχει ο τοπικός δασάρχης. Αυτός γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον το ανάγλυφο της περιοχής του, το οδικό δίκτυο, τις θέσεις υδροληψίας, την ευφλεκτότητα των οικοσυστημάτων της περιοχής δικαιοδοσίας του, τις πιθανές κατάλληλες θέσεις αναχαίτισης της πυρκαγιάς, τις θέσεις που επιδέχονται την εφαρμογή του αντίπυρος, το διαθέσιμο προσωπικό σε δασικούς υπαλλήλους, δασοπυροσβέστες και δασεργάτες, τις τυχόν απειλούμενες κτιριακές εγκαταστάσεις και οικισμούς ενώ γνωρίζει την οικολογία και τις ιδιαιτερότητες των δασικών πυρκαγιών.
Μετά την πυρκαγιά τι κάνουμε;
Οι δασικές πυρκαγιές δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Στη Μεσογειακή ζώνη πάντοτε ξεσπούσαν πυρκαγιές στα δάση, ξεσπούν και θα ξεσπούν και στο μέλλον. Τα μεσογειακά οικοσυστήματα είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές και αναγεννιούνται εύκολα μετά από αυτές. Συνεπώς το πρώτο μέλημά μας δεν είναι η «αναδάσωση» η οποία πολλές φορές με τον τρόπο που γίνεται προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι η ίδια η πυρκαγιά.
Το μεγάλο πρόβλημα μετά από μια δασική πυρκαγιά και που χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση είναι ο κίνδυνος διάβρωσης των εδαφών τα οποία έχουν χάσει το προστατευτικό τους κάλυμμα και οι πλημμύρες που ακολουθούν.
Μετά την πυρκαγιά, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται, το έδαφος δημιουργεί ένα επιφανειακό υδρόφοβο στρώμα, μια κρούστα, πάχους 5-6mm το οποίο εμποδίζει το νερό να διηθηθεί μέσα στο έδαφος και το αναγκάζει να

ρέει επιφανειακά και να αποκτά μεγάλη ταχύτητα και συνεπώς παρασυρτική δύναμη με αποτέλεσμα να αποσπάται το έδαφος και να προκαλείται διάβρωση και ξέπλυμα του εδάφους. Επίσης ο συντελεστής απορροής δηλαδή το ποσοστό του ποσού της βροχής που πέφτει σε μια περιοχή και απορρέει επιφανειακά για δάση της μορφής της Πάρνηθας, κυμαίνεται από 2,5-10% δηλαδή αν πέφτουν 100mm βροχής μόνο τα 2,5-10mm απορρέουν επιφανειακά. Τα άλλα συγκρατούνται από την κομοστέγη του δάσους, 30% καταναλώνονται για τις ανάγκες του 15% και το υπόλοιπο διηθείται στο έδαφος και συγκρατείται στο πλούσιο σύστημα πόρων του εδάφους. Έτσι το δασικό έδαφος δρα σαν μια τεράστια ρυθμιστική δεξαμενή που συγκρατεί τα νερά κατά τη διάρκεια των βροχών και το αποδίδει κατά την ξηρή περίοδο εφοδιάζοντας τις επιφανειακές πηγές και τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Μόνο, όπως αναφέρθηκε, ένα ποσοστό 2,5-10% απορρέει επιφανειακά.
Μετά την πυρκαγιά αυτός ο τεράστιος φυσικός ρυθμιστικός ταμιευτήρας έχει καταστραφεί και ο κίνδυνος πλημμυρών είναι προφανής.
Γι’ αυτό πριν από οποιαδήποτε αναδάσωση πρέπει να γίνουν τα κατάλληλα έργα αποτροπής της διάβρωσης και συγκράτησης των επιφανειακών ρεόντων υδάτων. Τα έργα αυτά είναι απλά και όχι ιδιαίτερα δαπανηρά. Πρέπει αμέσως να υλοτομηθούν όλα τα καμένα δένδρα και οι κορμοί τους να διατίθενται παράλληλα προς τις ισοϋψείς με τρόπο που να λειτουργούν ως μικρά φράγματα (κορμοφράγματα). Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν κορμοί τότε κατασκευάζουμε κλαδοπλέγματα τα οποία επιτελούν την ίδια λειτουργία.
Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε δύο πράγματα από το ένα μέρος αποτρέπουμε τη διάβρωση του εδάφους μειώνοντας την ταχύτητα του νερού και εμποδίζουμε την επιφανειακή απορροή ενώ παράλληλα με την υλοτομία και τη σύρση των κορμών σπάει το υδρόφοβο στρώμα (η αδιάβροχη κρούστα) και το νερό διηθείται μέσα στο έδαφος. Από το άλλο μέρος οι κορμοί αυτοί που έρχονται σε επαφή με το έδαφος σαπίζουν πολύ γρήγορα και αποσυντίθενται εμπλουτίζοντας το έδαφος με την πολύτιμη οργανική ουσία απαραίτητα για τη βιολογική δραστηριότητα του εδάφους. Όλα αυτά πρέπει να έχουν τελειώσει πριν αρχίσουν τα πρωτοβρόχια το φθινόπωρο.

Τώρα σε ό,τι αφορά την αναδάσωση: Στα Μεσογειακά οικοσυστήματα της Χαλεπίου πεύκης, της τραχείας πεύκης και των αειφύλλων πλατυφύλλων αλλά και των θερμόβιων πλατυφύλλων (δρυοδασών και δασών Καστανιάς) δεν χρειάζεται καμία απολύτως αναδάσωση. Η χαλέπιος πέυκη διατηρεί τους κώνους, που ωριμάζουν τον Απρίλιο – Μάιο στον τρίτο χρόνο της ανθοφορίας, κλειστούς για 10-15 και μέχρι 50 έτη. Οι κώνοι αυτοί δεν καίγονται και δεν ανοίγουν κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς αλλά 24-48 ώρες μετά από αυτή, όταν πια έχει κρυώσει το έδαφος και δεν φυτρώνουν με την πρώτη βροχή αλλά μόνον το φθινόπωρο όταν έχουν πέσει πάνω από 25mm βροχής και έχει διαβραχεί το έδαφος το οποίο έτσι εξασφαλίζει την επιβίωση των αρτίφυτρων. Παράλληλα εμφανίζεται σε αφθονία η λαδανιά ένα κατ’ εξοχήν πυρόφιλο είδος το οποίο προστατεύει τα νεαρά φυτάρια σκιάζοντάς τα το καλοκαίρι ενώ παράλληλα ο μύκητας που δημιουργεί μυκόρριζα στην λαδανιά (δηλαδή μια συμβίωση μύκητα και ριζών η οποία αυξάνει την ικανότητα προσρόφησης νερού και θρεπτικών στοιχείων των ριζών από το έδαφος πάνω από 100 φορές) ο ίδιος μύκητας δημιουργεί μυκόρριζα και στη χαλέπιο πεύκη. Έτσι η φυσική αναγέννηση της Χαλεπίου πεύκης είναι εξασφαλισμένη σε δάση ηλικίας μεγαλύτερης των 15-20 ετών οπότε στην περίπτωση αυτή, όπως και στην περίπτωση της τραχείας πεύκης δεν πρέπει να κάνουμε απολύτως τίποτα παραπάνω από τα έργα προστασίας του εδάφους από διάβρωση και αποτροπής πλημμυρών.
Τα πλατύφυλλα είδη τόσο τα αείφυλλα όσο και τα φυλλοβόλα πρεμνοβλαστάνουν και ριζοβλαστάνουν έντονα μετά την πυρκαγιά, ήδη από το φθινόπωρο, οπότε και εδώ η αναγέννηση είναι εξασφαλισμένη και η αποκατάσταση του οικοσυστήματος και του τοπίου γίνεται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς. Το πουρνάρι, το φιλύκη, ο σχίνος, οι κουμαριές, τα ρείκια σε ένα χρόνο φθάνουν και ξεπερνούν το ένα μέτρο, η αριά και οι φυλλοβόλες δρύες το 1,5m, η δάφνη τα 2-2,5 m και η Καστανιά τα 3m.
Συνεπώς στη ζώνη αυτή δεν έχουμε κανένα πρόβλημα φυσικής αναγέννησης αρκεί να προστατευθεί από τη βοσκή και τους καταπατητές που καραδοκούν.
Το πρόβλημα δημιουργείται στα λεγόμενα ορεινά μεσογειακά κωνοφόρα δηλαδή στην ελάτη και τη μαύρη πεύκη. Η μαύρη πεύκη με τον χονδρό φλοιό της είναι προσαρμοσμένη σε έρπουσες πυρκαγιές οι οποίες διευκολύνουν τη φυσική

αναγέννησή της αλλά δεν αντέχει σε επικόρυφες πυρκαγιές και δεν αναγεννάται φυσικά μετά από αυτές. Η ελάτη δεν αντέχει, δηλαδή δεν είναι προσαρμοσμένη ούτε στις έρπουσες ούτε στις επικόρυφες πυρκαγιές. Στην περίπτωση αυτών των δύο ειδών είναι απαραίτητα η αναδάσωση με υλικό που προέρχεται από σπόρους της ίδιας η γειτονικής περιοχής. Μπορούν να εφαρμοσθούν σπορές σε πινάκια ή φύτευση διετών φυτωρίων για τη μαύρη πεύκη και τετραετών για την ελάτη. Οι αναδασώσεις πρέπει να γίνουν με την ευθύνη και εποπτεία της δασικής υπηρεσίας και της αρμόδιας διεύθυνσης αναδασώσεων ή των οικείων δασαρχείων. Η αναδάσωση είναι ένα πολύ λεπτό και δαπανηρό εγχείρημα και πρέπει να γίνεται από τους ειδικούς και σύμφωνα με τις αρχές της αναδάσωσης.
Τελειώνοντας θέλω να τονίσω ότι οι πυρκαγιές αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο που μπορεί βέβαια να προληφθεί. Όταν ωστόσο ξεσπάσει δεν πρέπει να επικρατεί πανικός αλλά να σχεδιάζουμε με ψυχραιμία και γνώση τις απαραίτητες ενέργειες για την κατά το δυνατόν ταχύτερη και καλύτερη αποκατάσταση της καταστροφής και ιδιαίτερα την αποτροπή της διάβρωσης του εδάφους και των πλημμυρών.
Σπ. Ντάφης
Ομ. Καθηγητής Δασολογίας ΑΠΘ
ΔΙΚΤΥΟ ΝATURA 2000
Η ίδρυση του δικτύου περιοχών Natura 2000 έχει σχεδόν ολοκληρωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και δασικοί οικότοποι και είδη που ζουν σε δάση Κοινοτικού ενδιαφέροντος περιλαμβάνονται σε περισσότερες από τους μισούς Τόπους Κοινοτικής Σημασίας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ελλάδα, περισσότερες από το ένα τρίτο των Τόπων Κοινοτικής Σημασίας έχουν κυρίαρχο δασικό χαρακτήρα. Είναι προφανές ότι σκοποί διατήρησης θα πρέπει να ενσωματωθούν στη δασική διαχείριση.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο [COM(2006) 302 τελικό]
Ο γενικότερος στόχος του κοινοτικού σχεδίου δράσης για τα δάση είναι η στήριξη και η διεύρυνση της αειφόρου διαχείρισης των δασών και του πολυλειτουργικού των ρόλου. Το πενταετές σχέδιο δράσης (2007–2011) αποτελείται από μια σειρά βασικών ενεργειών, τις οποίες η Επιτροπή προτίθεται να υλοποιήσει από κοινού με τα κράτη μέλη. Ένας από τους στόχους του σχεδίου δράσης είναι «Να διατηρηθεί και να διευρυνθεί κατάλληλα η βιοποικιλότητα, η παγίδευση του άνθρακα, η ακεραιότητα, η υγεία και η αντοχή των δασικών οικοσυστημάτων σε πολλαπλές γεωγραφικές κλίμακες». Το σχέδιο δράσης ορίζει βασικές ενέργειες που πρέπει να υλοποιηθούν μεταξύ των οποίων, στο πλαίσιο του ανωτέρω στόχου είναι η βασική ενέργεια 8 «Δημιουργία ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης των δασών», καθώς το πρόγραμμα FOREST FOCUS έληξε το 2006. Η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη και τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, θα εργαστεί για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Παρακολούθησης Δασών, το οποίο θα χρησιμοποιεί τις υπάρχουσες βάσεις δεδομένων και τα συστήματα παρακολούθησης για τα δάση. Επισημαίνεται ακόμη, στο σχέδιο δράσης, ότι η παρακολούθηση των δασών δεν θα περιορίζεται στους περιβαλλοντικούς δείκτες, αλλά θα περιλαμβάνει επίσης οικονομικές και κοινωνικές πληροφορίες και θα μπορούσε να επεκταθεί ώστε να καλύπτει τους δείκτες που εγκρίθηκαν κατά την 4η Υπουργική Διάσκεψη για την Προστασία των Δασών στην Ευρώπη (ΥΔΠΔΕ)1. Επίσης, στο πλαίσιο της βασικής ενέργειας 7 με τίτλο «Συμβολή στην επίτευξη των αναθεωρημένων Κοινοτικών στόχων για τη βιοποικιλότητα για την περίοδο έως το 2010 και μετέπειτα», θα προταθεί στη Μόνιμη Δασική Επιτροπή, «να εξετάσει την παρακολούθηση της κατάτμησης των δασών και των επιπτώσεων της επέκτασης των δασών στη βιοποικιλότητα».
1 4η ΥΔΠΔΕ (Βιέννη 2003): Δείκτες για την αειφόρο δασική διαχείριση.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ

Ο Πρόεδρος της Ένωσης απέστειλε απάντηση σε δημοσίευμα της εφημερίδας ¨ΤΑ ΝΕΑ¨ το οποίο αναφερόταν στα προβλήματα στη συνεργασία της Δασικής με την Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής του Προέδρου της ΠΕΔΔΥ.

Αθήνα 17/7/2007

ΠΡΟΣ: Εφημερίδα τα¨Νέα¨

Θέμα: Απάντηση σε επιστολή αναγνώστη.

Με αφορμή επιστολή του επίτιμου αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος κ.Παναγιώτη Ποτουρίδη, στο φύλλο της εφημερίδας της Παρασκευής 13 Ιουλίου, υπό τον ¨εμφανή¨ ως προς την πρόθεση του συντάκτη, τίτλο, ¨Αδυνατούν να συνεργαστούν Δασική Υπηρεσία και Πυροσβεστική¨ , και δεδομένου ότι ορισμένα σημεία της παραπάνω επιστολής τα θεωρούμε υποβολιμιαία, ανακριβή και αντιεπιστημονικά και απσκοπούν να δημιουργήσουν σύγχυση για τις αρμοδιότητες και την κατάσταση του κρατικού μηχανισμού, παρακαλούμε στα πλαίσια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας για την ανάλογη δημοσίευση της παρούσας επιστολής μας.
Όπως γνωρίζετε η αρμοδιότητα για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών με το νόμο 2612/1998 μεταφέρθηκε στο Πυροσβεστικό Σώμα ενώ την αρμοδιότητα για την πρόληψη των πυρκαγιών συνεχίζει να ασκεί η Δασική Υπηρεσία.
Η ψήφιση του νόμου αυτού έγινε εν μέσω αντεγκλήσεων για τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα αναλήψεως του έργου από το Πυροσβεστικό Σώμα, καθώς και αντιρρήσεων που εκφράστηκαν όχι μόνο σε συνδικαλιστικό επίπεδο αλλά και σε επιστημονικό με την θεση που εκφράστηκε από την Σχολή Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, τα πολιτικά κόμματα (μεταξύ των οποίων και το κυβερνών που είχε καταθέσει αντιπρόταση νόμου για το φορέα δασοπροστασίας), το σύνολο της αντιπολίτευσης και βουλευτές του τότε κυβερνώντος κόμματος.
Οι αιτιάσεις όλων αυτών των φορέων εστιάζοντο στο ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της βουλής για την δασοπροστασία, το οποίο αγνοήθηκε και παρέμεινε στα συστάρια των ειδικών και των υπηρεσιών. Η μεταφορά της αρμοδιότητας έγινε με κριτήριο (βλέπετε πρακτικά της Βουλής) τη μείωση του κόστους της δασοπυρόσβεσης και την αύξηση της αποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού .
Το ίδιο έτος, σε εφαρμογή του νόμου 2612/98 πλέον, παραδόθηκαν όλα τα πυροσβεστικά μέσα και ο απαραίτητος εξοπλισμός που διέθετε η Δασική Υπηρεσία για τις δασικές πυρκαγιές (Πυροσβεστικά οχήματα, εναέρια μέσα, πυροφυλάκεια και το δίκτυο επικοινωνιών των Δασικών Υπηρεσιών), ώστε το Πυροσβεστικό Σώμα να μπορεί να ανταπεξέλθει στο έργο που αναλάμβανε και μετατάχτηκαν 1000 περίπου υπάλληλοι (δασοπυροσβέστες, οδηγοί κλπ) από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα, προκειμένου να υποστηρίξουν το έργο της καταστολής .
Επίσης είναι γνωστό, ότι όλες οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν και εκτελούν τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους στα πλαίσια του προυπολογισμού τους και ασφαλώς δεν τίθεται θέμα καλής ή κακής θέλησης, της μίας υπηρεσίας προς την άλλη, αλλά θέμα τήρησης του νόμου και εκτέλεσης των αρμοδιοτήτων που προβλέπονται από αυτόν.
Με βάση αυτή την παραδοχή, η οποία και μόνο μας εκφράζει, το Πυροσβεστικό Σώμα είναι υπεύθυνο για την καταστολή των πυρκαγιών και η Δασική Υπηρεσία για την εκτέλεση προκατασταλτικών και προληπτικών έργων και συνεπώς ή οποια κοινωνική ή ατομική κριτική ακόμα και η υπηρεσιακή ευθύνη πρέπει να εστιαστεί σε αυτό το διοικητικό δεδομένο.
Για να γίνει περισσότερο κατανοητή η έννοια της πρόληψης, (για τα οποία και μόνο αρμόδια είναι η δασική υπηρεσία), επισημαίνουμε ότι στα προληπτικά και προκατασταλτικά έργα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών συμπεριλαμβάνονται οι καθαρισμοί των δασικών οικοσυστημάτων, η διάνοιξη και η συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου, η διάνοιξη και η συντήρηση αντιπυρικών ζωνών, η κατασκευή και η συντήρηση υδατοδεξαμενών και κρουνών υδροληψίας, η κατασκευή και η συντήρηση πυροφυλακείων, η εκτέλεση περιπολιών, η λειτουργία των υπηρεσιών τις απογευματινές ώρες και τις αργίες, όπου και παρατηρούνται και οι περισσότερες παράνομες ενέργειες κλπ.
Η υλοποίηση των παραπάνω έργων και εργασιών, που αποτελούν αναγκαιότητα για μια στοιχειώδη πολιτική πρόληψης, διευκολύνει και υποστηρίζει το έργο της καταστολής, που όπως προαναφέρθηκε είναι αρμοδιότητα, αποκλειστικά και μόνο, του Πυροσβεστικού Σώματος.
Τα παραπάνω έργα και εργασίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των δασών, οφείλουμε όμως να τονίσουμε ότι αυτά τα έργα δεν αποτελούν πανάκεια για την αποτελεσματικότητα του κρατικού κατασταλτικού μηχανισμού αλλά ούτε και άλλοθι στις περιπτώσεις αποτυχίας του (όπως στην περίπτωση της Πάρνηθας) κάτι που ατυχώς ορισμένοι προσπαθούν να προβάλουν και να το συνδέσουν με το μέγεθος της καταστροφής.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η φωτιά που είχε εκδηλωθεί την ίδια ώρα στο Σχηματάρι της Βοιωτίας, πέρασε αρκετές φορές την μεγαλύτερη αντιπυρική ζώνη που θα μπορούσε να κατασκευαστεί, δηλαδή την Εθνική Οδό Αθηνών -Λαμίας. Επιπρόσθετα, είναι γνωστό φανταζόμαστε σε όλους τους ¨ειδικούς¨, ότι οι αντιπυρικές ζώνες κατασκευάζονται κάθετα στις πλαγιές των βουνών, με κλίσεις 25-40%, πολλές φορές και μεγαλύτερες, όπου δεν είναι δυνατή η μετακίνηση πυροσβεστικών οχημάτων 3, 5 ή 10 τόνων και μάλιστα φορτωμένων με νερό και μοναδικός σκοπός της δημιουργίας τους είναι η πτώση της έντασης της φωτιάς για να μπορούν να επέμβουν με αποτελεσματικότητα τα εναέρια ή επίγεια μέσα.. Πέραν των ανωτέρω, τα έργα αυτά προσαρμόζονται στο ανάγλυφο (χαράδρες, φαράγγια κλπ) και η κατασκευή τους υπόκειται σε τεχνικούς και οικονομικούς περιορισμούς.
Σε ότι αφορά τον ισχυρισμό ότι οι δασικοί υπάλληλοι δεν συμμετέχουν στο Συντονιστικό όργανο του Π.Σ , απαντάμε ότι οι δασικοί υπάλληλοι, ως δημόσιοι λειτουργοί αποτελούν δυνάμεις της πολιτικής προστασίας της Χώρας, δεν είναι υπηρεσία καταστολής και όπως προαναφέρθηκε δεν διαθέτουν κανένα πυροσβεστικό μέσο ή άλλο εξοπλισμό για να διαθέσουν ή να συντονίσουν με τον αντίστοιχο του Πυρ.Σώματος και συνεπώς να απαιτείται η συμμετοχή τους σε ένα τέτοιο όργανο.
Επίσης πρέπει να τονιστεί ότι δασολόγοι συμμετέχουν, όλα τα έτη από το 1998 μέχρι σήμερα, στο Συντονιστικό Κέντρο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (φανταζόμαστε ότι ο συντάκτης της επιστολής το γνωρίζει αυτό) , καθώς και ότι όλα τα παραπάνω έτη λειτουργεί το Συντονιστικό Κέντρο Δασοπροστασίας στο Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, παρέχοντας στο Π.Σ και τη Γ.Γ.Π.Π πληροφορίες για τα εκδηλούμενα περιστατικά πυρκαγιάς. Εκτιμούμε ότι η λειτουργία αυτών των δύο Συντονιστικών Κέντρων στη Γ.Γ.Π.Π και το Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης και Τροφίμων δεν μπορεί ούτε να υποβαθμίζεται ούτε να αγνοείται σκοπίμως .
Τέλος προτείνουμε στο συντάκτη της επιστολής να ασχοληθεί μετα του οίκου του και να μην καταπιάνεται με θέματα για τα οποία δεν διαθέτει ούτε την απαραίτητη επιστημονική και τεχνική γνώση αλλά και (δεδομένης της στενά συντεχνιακής αντίληψής του) ούτε την απαραίτητη ¨ διάυγεια¨.
Του προτείνουμε λοιπόν να εστιάσει την προσοχή του και την αναλυτική του διάθεση στα εσωτερικά προβλήματα του Πυροσβεστικού Σώματος, τις ίντριγκες και τα παρασκηνιακά ξεκαθαρίσματα που καταγγέλονται από αξιωματικούς που αποστρατεύτηκαν αλλά και στον επιχειρησιακό σχεδιασμό των επιχειρήσεων δασοπυρόσβεσης που εφαρμόζεται τα χρόνια αυτά με τραγικά αποτελέσματα με αποτέλεσμα την καταστροφή ιδιαίτερα σημαντικών δασικών οικοσυστημάτων όπως αυτό του Ταύγετου, του Πάρνωνα, του Μαίναλου, της Χαλκιδικής, της Πάρνηθας, του Πηλίου και άλλων περιοχών της Χώρας.
Του προτείνουμε να εξετάσει με κριτικό πνεύμα και επικοδομητική διάθεση τις λεπτομέρειες του επιχειρησιακού σχεδιασμού του Π.Σ , όπως την ύπαρξη ή μη σχεδίων δράσης για την καταστολή των πυρκαγιών, τη διοικητική και εδαφική αναφορά αυτών των σχεδίων δράσης, τα προκατασταλτικά μέτρα που περιλαμβάνουν αυτά, (δρόμους, ζώνες, πυροφυλάκεια, δεξαμενές κλπ) τη διασπορά πυροσβεστικών οχημάτων μέσα στο δάσος, τη επάνδρωση και λειτουργία των πυροφυλακείων, την άμεση επέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων στις δασικές πυρκαγιές, τη συγκρότηση συντονιστικού οργάνου στον τόπο της πυρκαγιάς για τη διαχείριση των δυνάμεων πολιτικής προστασίας, τη γνώση ή μη των δασικών οικοσυστημάτων από τα πληρώματα των Πυρ.Οχημάτων που στέλνονται από τη μία περιοχή της Ελλάδας στην άλλη, τη χρήση των εναερίων μέσων και τη συνεργασία τους με τα επίγεια τμήματα, τον εκτοπισμό των συστημάτων Μ.Α.F.F.S που έριχναν 12 τόνους επιβραδυντικό, την αξιοποίηση των δασικών συνεταιρισμών και των εθελοντών στις επιχειρήσεις κατάσβεσης κ.α αλλά και βεβαίως το επιχειρησιακό ¨δόγμα¨ να δίνεται προτεραιότητα στην προστασία των κατοικημένων περιοχών και των υποδομών με αποτέλεσμα, να επικεντρώνονται εκεί οι επίγειες δυνάμεις και ουσιαστικά τα δάση να αφήνονται στην τύχη τους. Τότε όμως η ένταση και το θερμικό φορτίο που αναπτύσσεται είναι τεράστιο και οι πυρκαγιές δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν με αποτέλεσμα να έχουμε καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο στις υποδομές (σπίτια, αυτοκίνητα κλπ) αλλά και ανθρώπινα θύματα, κάτι που δυστυχώς το είδαμε.
Του προτείνουμε τέλος να δεί τις αδυναμίες του συστήματος και την ουσία του προβλήματος και να μην προσπαθεί να μετακυλήσει αλλού το πρόβλημα .


Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΕΔΔΥ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΟΚΑΡΗΣ
Τηλ: 6937883012

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Οι Συνδικαλιστικές Οργανώσεις των Δασικών Υπαλλήλων απέστειλαν ανοιχτή επιστολή σε όλους τους πολιτειακούς παράγοντες,τα πολιτικά κόμματα, τους Βουλευτές και τα Μ.Μ.Ε. Στην επιστολή τίθενται ερωτήματα σχετικά με τη δασική πολιτική που ασκείται και τα προβλήματα που σχετίζονται με τις πυρκαγιές, την προστασία της δημόσιας περιουσίας και του φυσικού περιβάλλοντος.

Το κείμενο της ανοιχτής επιστολής ακολουθεί.

Αθήνα, 12 Ιουλίου 2007.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ


Αξιότιμοι κύριοι και κυρίες.

Θεωρούμε δεδομένη την ιδιαίτερη ευαισθησία σας για τα θέματα περιβάλλοντος και ιδιαίτερα για το πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών, το οποίο απασχολεί πλέον, όχι μόνο τους ειδικούς επιστήμονες, αλλά και στο σύνολό της την παγκόσμια κοινότητα.
Είναι γνωστό ότι το πρόβλημα αυτό είναι περίπλοκο, όπως και διαπιστωμένη η ευρύτατη συναίνεση στην επιστημονική κοινοτητα, για τις αιτίες που το δημιουργούν. Η διαπίστωση και ο εντοπισμός του αλλά και οι αξιοσημείωτες οικονομικές επιπτώσεις που προκαλεί υποχρέωσαν τα Ηνωμένα Έθνη αλλά και την Ευρωπαική Επιτροπή να προχωρήσουν στη λήψη σημαντικών αποφάσεων σχετικά με την πολιτική για τις κλιματικές αλλαγές.
Οι συνέπειες του προβλήματος έχουν αρχίσει να γίνονται αντιληπτές και η επιστήμη προβλέπει ότι αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα επείγοντα και δραστικά μέτρα, για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι κλιματικές αλλαγές θα μεταβάλουν τη ζωή στον πλανήτη μας.
Ασφαλώς η υιοθέτηση από τη Χώρα μας σχεδίων για τον ειδικό χωροταξικό σχεδιασμό, η λήψη μέτρων για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και οι πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη συστηματική ανακύκλωση απορριμμάτων, αποτελούν τη βάση για τον σύγχρονο πολιτικό σχεδιασμό, στη λογική της παραγωγής ¨καθαρής¨ ενέργειας .
Παράλληλα όμως, δεν μπορεί να παραβλέπουμε τη σημασία των δασικών πόρων και κυρίως των δασών, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, στο υδάτινο ισοζύγιο, στη συγκράτηση του εδάφους, στον περιορισμό της απερήμωσης αλλά και στη βιοποικιλότητα των ειδών. Συνεπώς η προστασία των δασικών πόρων, που στη χώρα μας είναι σχεδόν στο σύνολό τους και δημόσια περιουσία , αποτελεί πρωταρχικό στόχο της πολιτικής, που πρέπει να συζητήσουμε και να εφαρμόσουμε στη χώρα μας.
Η οργάνωση ενός αξιόπιστου και αποτελεσματικού διοικητικού μηχανισμού, με κύριο και θεμελιώδες έργο την αειφορική διαχείριση των δασών θα πρέπει να αποτελεί επιδίωξη για την ελληνική κοινωνία.
Όμως η παραδοχή αυτή συνδέεται άμεσα με την ανάγκη να οργανώσουμε τη δασική διοίκηση, χωρίς την οποία κανένα είδος ή σύστημα διαχείρισης των δασών είναι δυνατόν να εφαρμοστεί με επιτυχία. Συνεπώς θα πρέπει να τεθεί προς πολιτική αξιολόγηση και συζήτηση, η ανάγκη αναδιοργάνωσης της δασικής υπηρεσίας, πρίν από κάθε άλλη ενέργεια, είτε ομιλούμε για την υλοποίηση στόχων δασικής πολιτικής στο δάσος που διαχειριζόμαστε, είτε ομιλούμε για την δασοπονία γενικότερα.
Το γεγονός της υποβάθμισης των δασικών υπηρεσιών, η έλλειψη σταθερής και επαρκούς χρηματοδότησης του δασικού τομέα και πολλές φορές η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, σχετίζεται με την παρατηρούμενη, εδώ και αρκετά χρόνια, εικόνα εγκατάληψης των δασών, των δασικών και των χορτολιβαδικών εκτάσεων και την κατ επέκταση, πρωτοφανή καταστροφή τους από πυρκαγιές ή άλλες αιτίες, με όλες τις συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, ιδιαίτερα σημαντικά δασικά οικοσυστήματα όπως αυτό του Ταύγετου, του Πάρνωνα, του Μαίναλου, της Χαλκιδικής, της Πάρνηθας, του Πηλίου και άλλων περιοχών της Χώρας, καταστράφηκαν τα τελευταία έτη από πυρκαγιές και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα.
Ήδη η ελληνική κοινωνία, με αφορμή την καταστροφική πυρκαγιά στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, αξιολόγησε αρνητικά την πολιτική που εφαρμόζεται στα δάσικά οικοσυστήματα, την ουσιαστική εγκατάληψή τους, από την Πολιτεία και θορυβούμενη από την επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών της Χώρας μας, εξ αιτίας αυτών των καταστροφών αλλά και των ανεξέλεγκτων επεμβάσεων στο φυσικό περιβάλλον, ζητά τη λήψη μέτρων σε πολιτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο για τη δασική προστασία, την ανάπτυξη της ορεινής υπάιθρου και την ποιότητα ζωής .
Ολοι εμείς που υπηρετούμε σε επιστημονικό, τεχνολογικό και υλωρικό επίπεδο τον τομέα αυτό, ουσιαστικά ως οι φυσικοί διαχειριστές των δασικών οικοσυστημάτων, ζητάμε από την Πολιτεία να προσεγγίσει με ενδιαφέρον το θέμα της δασικής υπηρεσίας, με μοναδικό στόχο την αποτελεσματικότητα και την προσφορά της στην Ελληνική κοινωνία.
Προτείνουμε:
1. Τη ανάληψη από ένα μόνο φορέα, της πολιτικής ευθύνης για την ανάπτυξη, την προστασία και τη διαχείριση του Φυσικού Περιβάλλοντος, στον οποίο θα συμμετέχει και η δασική υπηρεσία με σαφή και διακεκριμένο ρόλο. Ο ενιαίος αυτός φορέας, θα συμπεριλάβει τη Γενική Γραμματεία Δασών και Φυσικού Περιβάλοντος (την ανασύσταση της οποίας και προτείνουμε) και κάθετη διάρθρωση στις Περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες.
Προυπόθεση για τη ρύθμιση αυτή είναι η αναδιοργάνωση της Δασικής Υπηρεσίας, ως Υπηρεσίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, με επενεξέταση των αρμοδιοτήτων της, όπως και των σχετικών αρμοδιοτήτων της αγροφυλακής αλλά και της λειτουργίας των φορέων διαχείρισης που θεσμοθετήθηκαν αλλά ουσιαστικά παραμένουν ανενεργοί, προκαλώντας σύγχυση στην άσκηση αρμοδιοτήτων και διασπώντας τη δασική προστασία, στο βαθμό που οι αρμοδιότητες τους σχετίζονται με δασικά οικοσυστήματα.
2. ’μεση κάλυψη των οργανικών θέσεων, Δασολόγων, Δασοπόνων και Δασοφυλάκων, αλλά και πρόσληψη ειδικών επιστημόνων ώστε να εξασφαλιστεί η λειτουργία του βασικού διοικητικού μηχανισμού, των δασαρχείων, που αποτελούν την αιχμή της ανάπτυξης, της διαχείρισης και της προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων και να επιτευχθεί ο δασοπολιτικός στόχος της αποτελεσματικής επιτήρησης των δασών, της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών καθώς και των άλλων δασικών παραβάσεων που καταστρέφουν το δασικό και φυσικό περιβάλλον της Χώρας μας.
3. Την άμεση έναρξη κατάρτισης των Δασικών Χαρτών και του Δασολογίου που αποτελεί συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας, για να σταματήσει η αυθαίρετη κατάληψη δημόσιων εκτάσεων, αλλά και η περιβόητη διαδικασία χαρακτηρισμού εκτάσεων που από προσωρινή που ξεκίνησε το 1979, έγινε πλέον μόνιμη διαδικασία που ταλαιπωρεί πολίτες και Διοίκηση.
Ιδιαίτερα επισημαίνεται η ανάγκη προώθησης της σύνταξης των δασικών χαρτών ενόψει του 4ου Κ.Π.Σ, έργο που μπορεί να ολοκληρωθεί από τις δασικές υπηρεσίες υπο την προυπόθεση της ενίσχυσης τους με προσωπικό και σύγχρονα τεχνικά μέσα.
4. Τη θεσμοθέτηση της υποχρέωσης της Πολιτείας να προβαίνει άμεσα στην χρηματοδότηση και υλοποίηση εκτεταμένων αναδασωτικών προγραμμάτων κυρίως σε περιοχές κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα. Το μέτρο αυτό να συμπεριλάβει και τεχνητές αναδασώσεις σε περιοχές που κυρήσσονται αναδασωτέες, γιατί η σημερινή πρακτική να εκδίδονται μόνον αποφάσεις κήρυξης αναδάσωσης, χωρίς ποτέ να υλοποιούνται στην πράξη, είναι υποκριτική και το μόνον που πετυχαίνει είναι να παράγεται απλώς ύλη για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
5. Την χρηματοδότηση δασικών έργων και εργασιών από εθνικούς πόρους, είτε του Π.Δ.Ε είτε του Τακτικού προυπολογισμού, καθώς και την ενεργοποίηση της διάταξης του άρθρου 8 του Ν.3208/2003, για τον ειδικό φορέα δασών, μέσω του οποίου μπορεί να διατεθούν πόροι από το Κ.Τ.Γ.Κ & Δασών για τη χρηματοδότηση σημαντικών έργων και δραστηριοτήτων για την προστασία των δασών.
6. Τη προώθηση προγράμματος με συνεργασία των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, και Δημόσιας Τάξης για τη σύνταξη σχεδίων αντιπυρικής προστασίας, με μονάδα αναφοράς το δασαρχείο, στο οποίο εκτός από τα δασικά οικοσυστήματα, τα προληπτικά και προκατασταλτικά μέτρα (δρόμους, ζώνες, πυροφυλάκεια, δεξαμενες κλπ) και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό (διασπορά μέσων, συντονισμός) θα αποτυπώνεται η διαθεσιμότητα και ο ρόλος των δυνάμεων πολιτικής προστασίας (συνεταιρισμών, Ο.Τ.Α, εθελοντών) στις περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών και θα αναλαμβάνεται η υποχρέωση ανάληψης συγκεκριμένου για κάθε φορέα, έργου και ευθυνών, στη βάση της οργάνωσης των δυνάμεων πολιτικής προστασίας της Χώρας.
7. Την αναθεώρηση του επιχειρησιακού σχεδιασμού του Πυροσβεστικού Σώματος, σε ότι αφορά τις δασικές πυρκαγιές, με βαρύτητα στην άμεση επέμβαση πριν η φωτιά πάρει διαστάσεις, με διασπορά των πυροσβεστικών μέσων μέσα στα δασικά οικοσυστήματα, με ανάπτυξη των δυνάμεων και των μέσων πολιτικής προστασίας, στα δάση που κινδυνεύουν και με συνεργασία όλων των φορέων σε ισότιμη βάση, με βάση τα σχέδια αντιπυρικής προστασίας που θα συντάσσονται για κάθε δασαρχείο.
8. Ενίσχυση όλων των Υπηρεσιών Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, με τεχνικά μέσα, όπως π.χ. με οχήματα περιπολιών, μηχανήματα, εξοπλισμό για την αποτύπωση των εκτάσεων, κλπ και προώθηση προγραμμάτων εκμαπίδευσης όλων των βαθμίδων δασικού προσωπικού στα θέματα δασοπροστασίας.
9. Την κατεδάφιση όλων των αυθαιρέτων εντός των δασών και δασικών εκτάσεων, αφού η μη υλοποίηση αμετάκλητων διοικητικών πράξεων κατεδάφισης ισοδυναμεί με παράνομη κατάργησή τους, πράγμα που συνιστά ποινικό και πειθαρχικό αδίκημα των υπευθύνων και θεσμοθέτηση της υποχρέωσης προσάρτησης, στα συμβόλαια μεταβίβασης εκτάσεων εκτός σχεδίου, πιστοποιητικού ότι δεν είναι δασικού χαρακτήρα και δεν διεκδικούνται από το Ελληνικό Δημόσιο, προς αποτροπή εξαπάτησης αθώων πολιτών και μερική εξουδετέρωση της καταπάτησης δημόσιας γης.
10. Την κωδικοποίηση της υφιστάμενης Δασικής και Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας, με σύνταξη και ψήφιση ενός εύχρηστου ενιαίου Δασικού και Περιβαλλοντικού Κώδικα.
11. Τη θέσπιση υπηρεσίας εσωτερικού εσωτερικού ελέγχου των δασικών υπηρεσιών.
Αυτά είναι μερικά από τα μέτρα που, αν υλοποιηθούν, εκτιμούμε ότι θα αναπτερώσουν τις ελπίδες μας, να σταματήσει η οικολογική καταστροφή της Χώρας μας, να σταθεροποιηθούν οι κλιματικοί παράγοντες , να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία, τα πλημμυρικά φαινόμενα και η απώλεια εδαφών και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στο κράτος, η οποία, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια πλήττεται συστηματικά, με τα φαινόμενα κακοδιοίκησης και την αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού.
Καλούμε την Πολιτεία και τους υπεύθυνους φορείς, ακόμα και σήμερα που η χώρα μας δοκιμάζεται σκληρότερα απο κάθε αλλη φορά, να καταθέσουν προτάσεις και απόψεις για την αποτελεσματικότερη οργάνωση των συντελεστών δασοπροστασίας και την αξιοποίηση των δυνάμεων πολιτικής προστασίας της Χώρας, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αποτελεσματική προστασία της δημόσιας περιουσίας, στην εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και το κοινωνικό όφελος.
Οι Δασικοί Υπάλληλοι θα είμαστε αρωγοί σε κάθε προσπάθεια της Πολιτείας, προς την κατεύθυνση αυτή.-

Για τα Διοικητικά Συμβούλια

Της Π.Ε.Δ.Δ.Υ.
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας

 

Νικόλαος Μπόκαρης Κων/νος Δημόπουλος
Τηλ.6937883012 τηλ.6947820880

Της Ε.Ε.Δ.Δ.Υ.
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας

 

Δημήτρης Καψάλης Αθανάσιος Μιχαήλ
Τηλ.6932747378

Της Π.Ο.Δ.Δ.Υ.
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας

 

Γεώργιος Παπαδιάς Αλέξανδρος Φλώτσιος
Τηλ. 6977285460